6-sinf Fizika Sana: “A” 201 y. “B” 201 y. “V” 201 y. Darsning mavzusi: Kirish

p = ρgh

Unga ko'ra, suyuqlikning idish tubiga bergan bosimi yuzaga bog'liq bo'lmasdan, faqat suyuqiik balandligiga bog'liq bo'lar ekan. Buning isbotini quyidagi tajribada ko'rish mumkin.1-rasmda shakli va idish tubining yuzasi turlicha bo'lgan shisha naylar keltirilgan. 1 nayga ma'lum bir balandlikkacha suv quyilsa, qolgan naylardagi suv sathi ham shu naydagi suv sathi bilan bir xil bo'lishi kuzatiladi. Tublari tutashtirilgan ikkita vertikal idishlar sistemasiga tutash idishlar deyiladi.

Tutash idishlarga choynak, vodoprovod tizimini mi sol sifatida keltirish mumkin (2-rasm). Quyidagi tajribani o'tkazaylik.

1-rasm. 2-rasm. 3-rasm.

Ikkita shisha nay olib, ularni rezina shlang yordamida ulaylik (3-rasm). Rezina shlang o'rtasini mahkam siqib, bir tomoniga suv quyaylik. So'ngra qisqichni olib qo'ysak, suv bir tomondan ikkinchi tomonga oqib, ikkala tomonda bir xil sathda qolganligini ko'ramiz. Naylardan birini o'z holida qoldirib, ikkinchi tomonini pastga yoki yuqoriga siljitsak, suyuqliklar sathi bir xilligicha qoladi.