6-mavzu. Talabni qondirishni tadqiq etish va prognoz qilish

Bozor sig‘imini aniqlash bozor tadqiqotlarining asosiy vazifasi hisoblanadi. Tovar bozori sig‘imi deganda belgilangan darajada va baholarda tovarni sotish imkoniyatlari tushuniladi. U iste‘molchilar talabi va tovar taklifi miqdori bilan tavsiflanadi. Bozor sig‘imi tadqiqotlari kutilayotgan sotuv hajmini bashorat qilishga imkon beradi.

Bozor sig‘imini aniqlash bozor tadqiqotlarining asosiy vazifasi hisoblanadi. Tovar bozori sig‘imi deganda belgilangan darajada va baholarda tovarni sotish imkoniyatlari tushuniladi. U iste‘molchilar talabi va tovar taklifi miqdori bilan tavsiflanadi. Bozor sig‘imi tadqiqotlari kutilayotgan sotuv hajmini bashorat qilishga imkon beradi.

Bozor sig’imining ikki xil darajasi mavjud:

Bozor sig’imining ikki xil darajasi mavjud:

real (haqiqiy)
potensial

Potensial bozor sig‘imi - bu iste’molchilar orasida mahsulotga yoki xizmatga bo’lgan talabning maksimal rivojlanish darajasiga asoslangan bozor hajmi. Talabning maksimal darajasi mahsulotni ishlatish madaniyati maksimal darajaga yetganligini anglatadi: iste’molchilar mahsulotni iloji boricha ko‘proq iste’mol qiladilar va doimiy ravishda undan foydalanadilar.

Potensial bozor sig‘imi - bu iste’molchilar orasida mahsulotga yoki xizmatga bo’lgan talabning maksimal rivojlanish darajasiga asoslangan bozor hajmi. Talabning maksimal darajasi mahsulotni ishlatish madaniyati maksimal darajaga yetganligini anglatadi: iste’molchilar mahsulotni iloji boricha ko‘proq iste’mol qiladilar va doimiy ravishda undan foydalanadilar.

Potensial bozor sig’imi - bu barcha potensial iste’molchilar mahsulot kategoriyasini bilish va undan foydalanish asosida aniqlanadigan bozorning maksimal hajmi.

Mavjud bozor sig’imi - kompaniya mavjud mahsulot va uning xususiyatlari (taqsimot, narx, auditoriya) yoki kompaniyaning mavjud resurslari bilan qondira oladigan talab darajasi bilan kompaniya murojaat qilishi mumkin bo’lgan bozor hajmi. Boshqacha qilib aytganda, mavjud bozor sig’imini hisoblashda kompaniya bozorning barcha iste’molchilarini potensial xaridor sifatida emas, balki uning maqsadli auditoriya mezonlariga javob beradiganlarni hisobga olgan holda haqiqiy bozor sig’imini aniqlaydi.