6-Мавзу: Санъат менежментида стратегик ёндашув

2.3 -чизма. Муаммоларни хал этиш йуллари 
Менежментда стратегик режалаштириш ҳар бир раҳбар вазифасига 
ўхшаш вазифага эга—яъни бошқарув объектини ташкил қилувчи 
аъзоларини 
бошқариш 
асосини таъмин 
этишдан ибора бўлиб 
раҳбариятнинг ҳаракатда бўлган қарорлари мажмуаси—стратегиясини 
ишлаб чиқаришга йўналтирилганлиги, унинг ҳозирги даврда ва асосан 
келажақда самарали тараққиёт топишига имкон яратади. 
Ҳозирги пайтда ахборотлар ва билимнинг ўсиб бориши ташкилотнинг 
келажак муаммолари ва имкониятлари ҳақида олдиндан тасаввур этиш ва 
зарур маълумотларни ишлаб чиқиш давр талаби бўлиб қолмоқда. 
Стратегик режалаштириш раҳбарлар томонидан ташкилотнинг 
имкониятлари ёки ташқи муҳит ҳақида таъсири тўғри ахборотлар бериш, 
қарорлар қабул қилишдаги таваккалчиликни камайтиради. 
Стратегик тахлил ўз моҳиятига кўра режалаштиришдан олдинги босқич 
хисобланиб, бунда бошқарув объекти фаолиятининг жорий ҳолати ва
келгусида ривожи учун шароитларни аниқлаш учун ички ва ташқи муҳит 
тахлили 
ўтказилади. 
Бу 
тахлил 
кўрсаткичлари 
стратегик 
режалаштиришнинг бошланғич нуқтаси ҳисобланади. 
Санъат соҳасидаги ташкилотлар фаолиятининг ахволини бахолаш учун 
мутахассислар SWOT ва STEP усулларидан фойдаланишни таклиф этадилар.
Ўзининг умумийлийлиги ва эгилувчанлиги билан ажралиб турадиган 
SWOT усули санъат соҳасидаги ташкилотлар фаолиятини таҳлил этиш учун 
қўл келади. 
SWOT-тахлил: 
S – strength (кучли) 
W – weakness (заиф) 
О–оpportunities ( имкониятлар) 
Т-threatens (хатарлар) 
SWOT 
тахлил муассаса стратегик имкониятларини баҳолашда 
қўлланилади. Шу билан бирга бу усулдан рақобатчиларга объектив баҳо 
беришда ҳам фойдаланса бўлади. 
Тахлил қилиш учун 2х2 ўлчамдаги матрица тузилади: 
S 
W 
O 
T 
Муаммо 
белгилари 
Муаммо белгиларини 
вужудга келтирган 
муаммоларни аниқлаш 
Муаммоларни вужудга 
келишини бартараф 
этувчи стратегик 
қарорларни ишлаб 
чиқиш 

---

Матрица муасса рақобатбардошлиги нуқтаи назаридан муассаса 
тавсифномаси киритилади. Юқори қисмдаги квадрантларга муассаса ички 
муҳити, пастки қисмига эса ташқи муҳити тасвирланади. 
Чапки қисм квадрантларида муассаса ривожланган манфаатли, ўнг 
қисмида эса манфаатсиз тавсифномалар берилади. 
SWOT тахлили (2.4-жадвал) муассасанинг стратегик режалаштиришни 
асосий таркибий қисми ҳисобланади. 
SWOT тахлили давомида кучли ва кучсиз томонлар, имкониятлар ва 
хатарлар, яъни санъат муассасасининг ривожланишига таъсир этувчи ташқи 
ва ички омиллар таккосланади. Мисол учун, музейда ички омиллар – 
келувчилар сони, коллекциялар, кўргазма фаолияти, ташриф буюрувчиларга 
хизмат кўрсатиш, молиялаштириш, даромадни ишлаб чиқиш ва орттириш – 
унинг кучсиз томони бўлгани каби, унинг имкониятларида афзаллик бўлиши 
хам мумкин.
Манфаатли омиллар 
Манфаатсиз омиллар 
Ички 
муҳит 
омиллари 
S – кучли томони. 
1. Юқори малакали ходимлардан 
иборат жамоа. 
2. Бошқа санъат муассасалар билан 
ўрнатилган манфатли алоқалар. 
3. Кўргазмалар ташқил этишда 
инновацион шаклларини қўллаш. 
W – заиф томонлари 
1. Бошқарув жараёни-
нинг салбий томонлари 
(сусткашлик). 
2. Айрим мутахас-
силиклар бўйича юқори 
малакали кадрларни 
етишмаслиги (м-н 
маркетолог) 
Ташқи 
муҳит 
омиллар 
О – имкониятлар. 
1. Музей ўз экспонатининг ноёблиги 
бўйича таниқлилик даражаси. 
2. Деярли кучли рақобатни мавжуд 
эмаслиги. 
3. 
Халқаро 
маданий 
алоқаларда 
қатнашиш имкониятлари. 
Т – хатарлар. 
1. Объектив санъат 
талабини 
пасайиб 
кетиши. 
2. 
Ички 
рақобат: 
мутахассис кадрларни 
бошқа иш жойга ўтиб 
кетиши. 
3. 
Ташқи 
рақобат: 
Кўплаб 
музей 
ва 
галереяларнинг 
мавжудлиги.