|
4. Xavfsizlik, millatlararo totuvlik va diniy bag'rikenglikni ta'minlash hamda chuqur o'ylangan, o'zaro manfaatli va amaliy tashqi siyosat sohasidagi ustuvor yo'nalishlar.
Bugungi kunda xavfsizlik masalalari butun dunyoda eng dolzarb masala bo'lib qolmoqda. Yil sayin davlatlar tomonidan mudofaa tizimi va xarbiy soxaga ajratilayotgan xarajatlarining oshib borishi fikrimizni tasdikdaydi. Biroq, faqatgina zamonaviy qurol-yarog'ga ega bo'lishning o'zigina xavfsizlikni ta'minlamaydi. Chunki, guvox bo'lib turganimizdek, zamoiaviy buzg'unchi kuchlar ochmqcha jang qilmay, balki to'satdan qo'poruvchilik amaliyotlariii qo'llash, harbiylar emas, balki tiich axoliii nishonga olish kabi kabix usullardai foydalanadi. Bunda esa, milliy va diniy nizolarni keltirib chiqarish asosiy maqsad xisoblanadi. XX asrniig ikkiichi yarmida davlat-huquqiy, etnohududiy va etnodemografik zaminda 300 dan ortiq katta-kichik nizolar qayd qilingani ham ushbu fikrning o'rinli ekanini tasdiklaydi.
Millatlar mavjud ekan, ular o'rtasida o'zaro munosabatlar xam buladi. Shunday ekan, bugun globallashuvning bu jarayonga o'tkazayotgan salbiy ta'sirining oldini olish xakida bosh qotirish va samarali mexanizmlarni topish o'z mustaqilligini, erkini, o'ziga xosligini qadrlashga qodir bo'lgan barcha millatlar oldida turgan eng dolzarb vazifa xisoblanadi.
Mamalakatimizda xam millatlararo totuvlikni ta'minlash orqali tinchlik va xamjixatlikni mustaxkamlab borish g'oyasi davlatimiz birinchi raxbarlarining doimiy dikkat markazida bo'lib kelgan.
Prezidentimiz tashabbusi bilan 2017-2021yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasi ishlab chiqildi. Strategiyada beshinchi yo'nalish sifatida “Xavfsizlik, millatlararo totuvlik va diniy bag'rikenglikni ta'minlash hamda chuqur uylangan o'zaro manfaatli va amaliy tashqi siyosat cohacudagu ustuvor yo'nalishlar” belgilandi. Bu xam yurtimizda fuqarolarimiz xavfsizligi, millatlar va diniy bag'rikenglikka berilayotgan ulkan e'tibordan dalolat beradi.
2017 madaniyat markazi tashkil etilganining 25 yilligi keng nishonlandi. Mamlakatimizda milliy-madaniy markazlarni soni 140 dan ziyod bo'lib, ular yurtimizning jamoat tashkilotlari qatorida samarali faoliyat ko'rsatmoqda. Shunisi diqqatga sazovorki, bu markazlar faoliyatida, millatidan qat'i nazar, barcha yurtdoshlarimiz qatnashishlari mumkin. Millatlararo munosabatlar yo'nalishidagi yana bir dolzarb masalalardan biri - axolining milliy tarkibiga mos keladigan ta'lim-tarbiya tizimini tashkil qilishdir. Bu borada respublikamizda bugungi kunga kelib, 10 mingga yakin maktab faoliyat yuritayotgani, shundan 845 ta maktabda rus tilida, 491 ta maktabda qozoq tilida, 259 ta maktabda tojik tilida, 52 ta maktabda turkman tilida, 40 ta maktabda qirg'iz tilida, 7 ta maktabda koreys tilida ta'lim berish yo'lga qo'yilganini ta'kidlash kerak. Bular orasida ikki yoki uch tilda o'quv mashg'ulotlari olib borilayotgan maktablar xam bor.
Xozirgi kunda xam yurtimizda istikoma qilayotgan turli din vakillari uchun teng imkoniyatlarning yaratilishi, ayniksa, diniy bag'rikenglikka doyr qoidalarning qonuniy asoslarda mustaxkamlanishi taxsinga sazovordir.
Eng avvalo, Konstitutsiyamizning 31-moddasida mustaxkamlangan “Hamma uchun vijdon erkinligi kafolatlanadi. Har bir inson xoxlagai dinga e'tiqod qilishi yoki xech qaysi dinga e'tiqod qilmaslik huquqiga ega. Diniy qarashlarni majburan singdirishga yo'l quyilmaydi” degan qoida diniy bag'rikenglik uchun dasturulamal bo'libb xizmat kilmokda.
Bu tamoyilga ko'ra, xar kim o’z dini va e'tikodiga amal qilishda erkindir va xar kim bu huquqka boshqalar ham ega ekanini tan olmog'i lozim. Bir kishining din borasidagi qarashlari boshqalarga majburan singdirilishi mumkin emas.
Ma'lumki, dunyodagi har kanday suveren davlat jaxon xamjamiyatiga o'zining tashqi siyosiy qarashlari, umumsayyoraviy muammolarga munosabatlari hamda azaliy munozara va muzokaralar ob'ekti bo'lgan urush va tinchlik masalalariga yondashuvlari bilan kirib boradi. Bu borada O'zbekiston uz mustaqilligining dastlabki kunlaridanok aniq siyosiy pozitsiyasini va tashqi siyosat borasidagi kontseptsiyasini bayon etdi. Jumladan, 1992 yil 8 dekabrda qabul qilingan O'zbekiston Resiublikasi Konstitutsiyasi O'zbekistonning tashqi siyosatini qonuniy asosda kafolatlab berdi. Uning 17-moddasida O'zbekiston Resiublikasi xalkaro munosabatlarning to'la huquqli sub'ekti sifatida davlatlarning suveren tengligi, kuch ishlatmaslik yoki kuch bilan tahdid qilmaslik, chegaralarning daxlsizligi, nizolarni tinch yo'l bilan hal etish, boshqa davlatlarning ichki ishlariga aralashmaslik koidalariga va xalqaro huquqning umume'tirof etilgan boshqa koida va normalariga asoslanishi belgilab quyildi.
Davlatning, xalqning oliy manfaatlarini, farovonligi va xavfsizligini ta'minlash maqsadida turli ittifoqlar tuzishi, hamdo'stliklarga va boshqa davlatlararo tuzilmalarga kirishi, zarur bo'lganda ulardan ajralib chikishi mumkinligi Asosiy konunda belgilab berildi.
O'zbekistonning zamonaviy tashqi siyosati faol, tashabbuskor va pragmatik tashqi siyosiy kurs olib borishni hamda yuzaga kelayotgan xavf-xatarlarga uz vaktida va adekvat javob choralari ko'rib, ularni okilona yechishni talab etadigan XXI asrning o'ta shiddat bilan o'zgarib borayotgan xalqaro-siyosiy voqeliklarini inobatga olgan holda qurilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |
