6-mavzu. Korxonaning marketing rejasi

6.2-расм. Белгиланган сотиш хажмида мўлжалланган фойда олишни таъминлайдиган сотиш баҳосини аниқлаш.
Иккинчи саволга жавоб топиш учун қуйидаги ишларни бажариш лозим:
1. Зарарсизлик графигида белгиланган сотиш баҳоси бўйича тушум чизиғини ўтказиш керак.
2. Ялпи харажатлар ва тушум чизиғи ўртасида мўлжалланган фойда катталигига тенг чизиқни қўйилади.
3. Қўйилган шартларга мос келадиган сотиш хажми чизиғини ўтказилади (6.3-расм)

6.3-расм. Белгиланган сотиш баҳосида мақсадли(мўлжалланган)фойдани таъминловчи сотиш хажмини аниқлаш.
Товарнинг қиммати бўйича тутган ўрнига йўналтирилган баҳони шакллантириш усули. Бу усул асосида товарнинг харидор томонидан ҳис қилинадиган, сезиладиган қадр-қиммати ва шу қадр-қимматга кўра унинг маълум бир пул тўлаш ҳоҳиши ётади. Корхона ўз маҳсулотига баҳо белгилаш учун рақобатчи-маҳсулотлар бўйича харидорларда қандай қадрқимматга оид тасаввурлар борлигини аниқлаши керак. Буни харидорлар ёки мутахассис-экспертлар ўртасида сўров ўтказиш орқали амалга ошириш мумкин.
Иккинчи ёндашувга кўра қуйидагиларни амалга ошириш мумкин: бозорда мавжуд бўлган ўхшаш товарларнинг баҳоси ва истеъмол хусусиятлари ўртасидаги юзага келган ўзаро боғланишни, муносабатни аниқлаш; таклиф қилинаётган товар улардан қанчалик фарқ қилишини аниқлаш; аниқланган муносабат бўйича ўз товарига баҳо белгилаш. Бундай ҳолатда сотиш баҳоси қуйидаги формула орқали аниқланади:

Бу ерда: Бк, Ббаз – мос равишда таққослаш учун олинган корхона маҳсулоти ва базис маҳсулот баҳоси; бк, ббаз – мос равишда корхона маҳсулоти ва базис маҳсулотининг сифат кўрсатигичлари бўйича баллар.
Рақобатга йўналтирилган ҳолда баҳони шакллантириш (баҳо белгилаш) усули. Ушбу усул билан баҳо белгилашда корхона фақатгина рақобатчи-товарларнинг бозордаги жорий баҳоларидан келиб чиқади. Баҳони асосий рақобатчиларнинг баҳоларидан бир оз юқори ёки пастроқ белгилаш ёхуд улар билан бир хил белгилаш мумкин. Баҳони шакллантиришнинг ушбу усулини маҳсулотни соф рақобат бозорига чиқаришда (қишлоқ хўжалик маҳсулотлари, озиқ-овқат маҳсулотлари, хом ашё бозорлари) ёки олигополистик бозорга (метал, алюминий, қоғоз, компютер бозори) чиқаришда қўллаш мумкин. Юқорида ёритилган усулларидан фойдаланиб бизнес-режани ишлаб чиқувчилар маҳсулотнинг дастлабки баҳосини ҳисоблайдилар.