6-Мавзу: Классик иқтисодий мактабнинг вужудга келиши


Капитал ва қўшимчақиймат тўғрисидаги таълимотнинг ўзига хослиги



Download 0,54 Mb.
bet15/15
Sana25.02.2022
Hajmi0,54 Mb.
#289769
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
4-иавзу.КИМ

Капитал ва қўшимчақиймат тўғрисидаги таълимотнинг ўзига хослиги

  • Капитални ишлаб чиқариш воситалари билан бир хиллаштирган А.Смит ва Д.Рикардодан фарқли равишда, К.Маркс капитални ишлаб чиқариш муносабатлари билан бир хиллаштиради.
  • А.Смит ва Д.Рикардо капитални икки турга – асосий ва айланма капиталга ажратиб кўрсатиб берган бўлса, К.Маркс капитални иккита мезон асосида қуйидаги турларга бўлиб кўрсатади:
  • - ишлаб чиқариш жараёнида иштирок этиш нуқтаи назаридан капитални доимий ва ўзгарувчи капитал турларига бўлади;

    - айланиш нуқтаи назаридан капитални асосий ва айланма капиталга бўлади.

  • К.Маркс қўшимча қиймат деганда, ишчи кучи қийматидан ортиқча қийматни, капиталист ҳақ тўламасдан ўзлаштириб олган қийматни тушунади.
  • К.Маркс қўшимча қийматнинг икки турини ажратиб кўрсатиб беради:
  • - абсолют қўшимча қиймат бу иш кунини узайтириш ҳисобига олинадиган қўшимча қиймат;

    - нисбий қўшимча қиймат бу зарурий иш вақтини қисқартириш, қўшимча иш вақтини узайтириш ҳисобига олинадиган қўшимча қиймат.


Даромадлар назарияси
  • . А.Смит ва Д.Рикардо иш ҳақини меҳнатга тўланадиган ҳақ деб қараган бўлса, К.Маркс эса иш ҳақини ишчи кучи қийматининг ўзгарган шакли деб ҳисоблаган.
  • . А.Смит ва Д.Рикардо иш ҳақи миқдорини ишчининг ва унинг оиласининг яшаши учун зарур бўлган воситалар минимуми билан аниқлаган. К.Маркс эса иш ҳақи миқдорини ишчи кучини такрор ишлаб чиқариш учун зарур бўлган воситалар қиймати билан боғлаб тушунтиради.

Иш ҳақи

Фойда

  • К.Маркс фойдани қўшимча қийматдан келтириб чиқаради ва уни қўшимча қийматнинг ўзгарган шакли деб кўрсатиб беради
  • 2. Савдо фойдаси, ссуда фоизи К.Маркс бўйича, муомалада эмас, балки ишлаб чиқаришда вужудга келади ва қўшимча қийматнинг бир қисми ҳисобланади.

  • К.Маркс фойдани барча авансланган капитал натижасида яратилади деб қарайди. Фойда нормаси қуйидаги формула бўйича ҳисобланади:

Download 0,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish