6-mavzu: Kartoshkaning botanik morfologik tuzilishi biologik xususiyatlari va navlari bilan tanishish. Kartoshkani tarqalish tarixi


O‘zbekistonda kartoshka navlarining xilma-xilligi



Download 41,39 Kb.
bet2/6
Sana09.12.2022
Hajmi41,39 Kb.
#882510
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
8 Тарқатма матриал Картошка экинини навлари морфологик тузилишини

O‘zbekistonda kartoshka navlarining xilma-xilligi.
O‘tgan asrning 30-yillarigacha O‘zbekistonda Rossiyadan keltirilgan navlar ekilgan. O‘sha vaqtlarda ilmiy korxonalar bahorda ekish uchun ertapishar Rannyaya roza, Kurer, Xibinы 3, o‘rtapishar – Berlixingen, kechki muddatda ekishga - o‘rtapishar Lorx va kechpishar Voltman navlarini tavsiya qilganlar. 50-yillardan boshlab chetdan keltirilgan navlarni avval ilmiy tekshirish institutlarida, so‘ngra – davlat nav sinash uchastkalarida sinash natijasida kartoshka navlarining hilma-hilligi shakllantirilgan.
Yozgi muddatda ekish uchun O‘zbekistonda 1952 y. birinchi marta ikkita nav rayonlashtirildi: o‘rtapishar Lorx va kechpishar Voltman. Rayonlashtirishda birinchisi 2001 yilgacha, ikkinchisi esa 1984 yilgacha saqlandi. Keyin bahorgi va yozgi muddatlarda ekish uchun nemes sorti Berlixingen (1955-1997) MDX navlari –Sedov (1963-2001), Priekulskiy ranniy (1972-1997), Falenskiy (1975-2001), Belorusskiy ranniy (1980-2001), Detskoselskiy (1986-2001) tavsiya qilindi. Faqat yozgi muddatlarda ekish uchun Temp (1989-2001) va Ogonek (1989-2001) navlari rayonlashtirildi.
Aloqalarni uzilishi va kartoshka urug‘ligini keltirilishi to‘xtaganligi sababli 2002y. boshlab MDX navlari O‘zbekiston Respublikasi xududida ekish uchun tavsiya etilgan qishloq xo‘jalik ekinlari Davlat reestridan chiqarib tashlandi.
Davlat reestriga 1998y. dan boshlab Niderlandiya, Germaniya va Polsha davlatlarida yaratilgan kartoshka navlari kiritila boshlandi. Davlat reestrida Polshaning 2 ta navi (Koliya, Lotos) 2 yil (1998-1999y.y.), ikkita (Orlik, Perkoss) navi to‘rt yil (1998-2001 y.y.) davomida va Irga navi 5 yil (1998-2002y.y.) davomida reestrda bo‘lib turdi. O‘zbekiston Respublikasi Davlat Reestrida 2002 yildan boshlab faqat mamlakatimiz, german va niderland navlari mavjud.
O‘tgan asrning 60-yillarining boshidan boshlab kartoshka navlarining mahalliy seleksiyasi ishlari boshlandi. Oldiniga kolleksiya nav namunalaridan saralab olish yo‘li bilan, keyinchalik esa duragaylash usulida tanlash yo‘li bilan ishlar olib borildi. Seleksioner Obidov A. 60-yillarning boshlarida O‘zbekiston sabzavot-poliz ekinlari va kartoshkachilik ilmiy-tadqiqot institutida chili kolleksiya namunalari ichidan yakka va yoppasiga tanlov yo‘li bilan kartoshkaning Obidov-1 navini yaratdi. Keyin u yaxshilandi va 1969-1989 yillarda yaxshilangan Obidov-2 navi nomi bilan rayonlashtirildi.

Download 41,39 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish