6-mavzu. Hujayra fiziologiyasi. Reja


Protoplazmaning kimyoviy tarkibi



Download 468,81 Kb.
Pdf ko'rish
bet14/16
Sana11.07.2022
Hajmi468,81 Kb.
#777397
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16
Bog'liq
6.Maruza

Protoplazmaning kimyoviy tarkibi.
Unda xilma-xil organik va anorganik 
birikmalar uchraydi. Masalan, karam bargi protoplazmasining kimyoviy tarkibida, 
oqsillar-60%, yog'lar-20%, uglevodlar-10% va mineral moddalar-6% atrofida bo'ladi. 
Tirik protoplazmada 80% gacha suv uchrasa, urug'lardagi suv miqdori 10% atrofida 
bo'ladi. 
Protoplazmaning harakati. 
Sitoplazma yosh hujayralarda aylanma va oqimsimon 
harakatda bo'ladi. Undagi organoidlar ham birga qo'shilib passiv harakatlanadi. 
Plazmolemma va tonoplast tinch turadi. Protoplazmaning aylanma (rotatsion) harakati 
ham 
kuzatiladi. 
Bunda 
protoplazma 
hujayra 
po'stiga 
yaqin 
joylashadi. 
Protoplazmaning harakati bir tomonga qarab yo'nalgan bo'ladi. Buni suv o'ti elodeyada 
yaqqol kuzatish mumkin.Oqimsimon (sirkulyatsion) harakatda protoplazma ingichka 
oqimlar holida har tomonga yo'naladi. Ma'lum vaqtdan keyin oqim o'z yo'nalishini 
teskari tomonga o'zgartirishi mumkin. Bunday harakatlanishni oshqovoq poyasi 
tuklarida kuzatish mumkin.Protoplazmaning harakati birlamchi va ikkilamchi bo'lishi 
mumkin. Birlamchi harakat normal sharoitdagi tabiiy harakat hisoblanadi. Ikkilamchi 
harakat deganda tinch turgan protoplazmaga tashqi omillarning ta'siri natijasida uning 
harakatining tezlashishi tushiniladi. Bunday harakatlar natijasida organoidlar 
o'zlarining funksiyalarini bajaradilar.Protoplazmaning qovushqoqligi va elastikligi 
uning tuzilishidagi asosiy xususiyatlardan biridir. 


Qovushqoqlik-
hujayraning eng muhim xususiyati bo'lib uning faolligini ko'rsatadi. 
Qovushqoqlik deganda, eritmaning ushbu eritmadagi zarrachalarning o'zaro 
aralashishiga to'sqinlik qilish qobiliyatiga aytiladi. Qovushqoqlik sitoplazmani 
tuzilishini va kolloid zarrachalarning tortishuv kuchini belgilaydi. Qovushqoqlik 
darajasi o'simlik turiga, naviga qarab o'zgaradi. Ekologik omillar qovushqoqlikka 
bevosita ta'sir etadi. Masalan, qurg'oqchilikka chidamli o'simliklar qovushqoqligi, 
mezofitlarga nisbatan yuqori bo'lsa, suv o'tlari hujayralarida buning teskarisi, ya'ni past 
bo'ladi. 

Download 468,81 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish