6-Mavzu. Falsafaning metod, qonun va kategoriyalari. Reja

Element  –(lot.  elementum  –  birlamchi  modda)  –

  butunning  nisbatan 

bo’linmas  qismi.  Qism  tushunchasi  o’z  hajmiga  ko’ra  «element»  tushunchasidan 

---

kengroq, chunki bu har qanday qism emas, balki nisbatan bo’linmas qism. Bunda 

«qism»  butun  tushunchasi  bilan,  «element»  esa  –  struktura  tushunchasi  bilan 

munosabatga kirishadi. 

Element

 

narsaning  boshqa  bo’linmaydigan  zarrasini  anglatuvchi  kategoriya. 

Xususan,  modda  atomlardan  tashkil  topadi  va  atomlar  moddaning  elementlari 

hisoblanadi. Ammo bizga ma’lumki, atom parchalanadi. Nima uchun biz elementar 

zarralarni moddaning elementlari deb hisoblamaymiz? Shuning uchunki, elementar 

zarralar  moddaning  emas,  balki  turli-tuman  maydonlarning  elementlari 

hisoblanadi.  

Struktura

  (lot.  struktura  –  tuzilish,  joylashuv,  tartib) 

tizimning  tuzilishi  va 

ichki  shakli,  mazkur  tizim  elementlari  o’rtasidagi  barqaror  o’zaro  aloqalarning 

birligi. 

Struktura  narsalar  va  hodisalarning  tarkibiy  qismlari  o’rtasidagi  qonuniy 

aloqa usuli.