6-mavzu. Elektromagnetizmga doir masalalar yechish

Amper kuchi va yo’nalishi
Magnit maydoni tomonidan tokli o’tkazgichga ta’sir qiladigan kuch Amper kuchi deyiladi.
Amper kuchi magnit induksiyasi, tok kuchi, o’tkazgich qismining uzunligi va magnit induksiyasi bilan o’tkazgich qismi orasidagi burchak sinusi ko’paytmasiga teng.
Magnit maydoni tomonidan magnit maydoniga kiritilgan to’g’ri tokli o’tkazgichning l uzunligiga ta’sir qiladigan kuch quyidagicha:
[N]
Chap qo’l qoidasi: Agar chap qo’limizni induksiya vektorining o’tkazgichga perpendikulyar bo’lgan tashkil etuvchisi kaftimizga kiradigan qilib tutib, yoyilagn to’rt barmoq tok yo’nalishi bo’yicha ochilsa, 90⁰ga kerilgan bosh barmog’imiz esa o’tkazgich kesmasiga ta’sir etuvchi kuchning yo’nalishini ko’rsatadi (77-rasm).
Bir-biridan d masofada joylashgan va l uzunlikka ega I₁ va I₂ parallel toklarning ta’sir kuchi:

Magnit maydoniga kiritilgan tokli berk konturda yuzaga keladigan burovchi moment (α- magnit maydoni yo’nalishi bilan kontur tekisligiga tushirilgan normal orasidagi burchak, S- kontur yuzi) : [N∙m]

77-rasm

Lorens kuchi va yo’nalishi
Harakatlanayotgan zaryadli zarraga magnit maydoni tomonidan ta’sir qiluvchi kuch Lorens kuchi deyiladi.
Magnit maydonida harakatlanayotgan elektr zaryadga ta’sir etuvchi kuch , shu zaryad miqdori, zaryad tezligi, magnit maydon induksiya vektori, tezlik bilan induksiya vektori orasidagi burchak sinusi ko’paytmasiga teng.

Agar chap qo’limizni V magnit induksiyasining zaryad tezligiga perpendikulyar bo’lgan tashkil etuvchisi kaftimizga kiradigan qilib tutib , yoyilgan to’rt barmog’imiz musbat zaryad yo’nalishida (manfiy zaryad yo’nalishiga teskari yo’nalish) ochilsa, 90^0 ga kerilgan bosh barmog’imiz zaryadga ta’sir etuvchi FL Lorens kuchining yo’nalishini ko’rsatadi.(79-rasm)

79-rasm

Lorens kuchi zarraning kinetik energiyasini va tezligining modulini o’zgartirmaydi, faqat tezlik yo’nalishini tinimsiz o’zgartiradi. Shuningdek Lorens kuchi bajargan ishi xam nolga teng.