6-mavzu: Boshlang’ich ta’lim pedagogikasida o’qitish asoslari

Boshlang’ich ta’lim pedagogikasida o’qitish texnologiyalari. 
Hozirgi zamon ta’lim 
tizimida zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qo’llash va joriy etib borish muhim hisoblanadi. 
SHu jihatdan YuNESKO tomonidan pedagogik texnologiyalar tushunchasiga quyidagicha ta’rif 
berilgan: “Pedagogik texnologiyalar – bu ta’lim berish va o’zlashtirish usullarini yaratish, 
qo’llash, ularni yagona tizimga keltirish yo’li bilan inson salohiyati va texnik vositalarning 
barcha imkoniyatlaridan muvofiq foydalanib, bilimlarni o’zlashtirishning maqbul jarayonidir”.
2
SHu ma’noda boshlang’ich ta’lim pedagogikasida o’qitishning pedagogik va texnologik 
yondashuvlari integratsiyasiga asoslangan pedagogik texnologiyalar ustuvor darajada 
qo’llaniladi.
Hozirgi zamon boshlang’ich ta’lim pedagogikasida o’qitishning quyidagi eng maqbul 
texnologiyalarini qo’llash kutilgan samarani beradi: 
-
an’anaviy o’qitish texnologiyasi; 
-
masofaviy o’qitish texnologiyasi; 
-
innovatsion va integratsion o’qitish texnologiyasi. 

1.
Qarang: Okon V.Vvedeniye v obщuyu didaktiku. – M.: “Pedagogika”. 1990.
 
2
 
 

---

An’anaviy o’qitish texnologiyasi 
amalda bo’lgan va yillar davomida tajribadan o’tgan 
ma’ruza hamda amaliy mashg’ulotlar tizimiga asoslanadi. Bu tizim bugungi kunda ham nazariy 
– amaliy ahamiyatini yo’qotgan emas.
Masofaviy o’qitish texnologiyasi 
virtual ta’lim berish jarayoni bo’lib, unda o’qitish turli 
texnik vositalar yordamida amalga oshiriladi va mashg’ulotlar nazariy hamda amaliy topshiriqlar 
shaklida amalga oshiriladi.
Innovatsion va integratsion o’qitish texnologiyasi 
boshlang’ich ta’lim pedagogikasida 
yangiliklarni kiritib borish hamda ta’lim va amaliyotning uyg’unligini joriy etishga asoslanadi. 
Bunda mazkur texnologiya ta’lim oluvchini faollashtirishga yo’naltiriladi. 
Boshlang’ich ta’lim pedagogikasida ta’kidlangan o’qitish texnologiyalariga asoslanish 
besh tamoyilga tayanadi. Ular quyidagilardan iborat: 
birinchi tamoyil: o’quv fani, modul yoki muayyan mavzudan kutiladigan asosiy maqsadni 
shakllantirib olish; 
ikkinchi tamoyil: har bir darsni modullarga bo’lib o’qitish; 
uchinchi tamoyil: modullarda mavzu matni va topshiriqlarni ifodalash; 
to’rtinchi tamoyil: modul asosida dars mashg’ulotlarini amalga oshirish; 
beshinchi tamoyil: mashg’ulotlarda erishilgan natijalarni tahlil qilish.
Bu tamoyillar boshlang’ich ta’lim pedagogikasida zamonaviy o’qitish texnologyalarini 
joriy etib borishga asos bo’ladi. SHunday qilib boshlang’ich ta’lim pedagogikasida o’qitish 
asoslari o’ziga xos xususiyatlarga egadir. E’tibor bering (9-chizma): 
 
Mustaqil ta’lim uchun savollar: 
Dogmatik o`qish 
Ichki qonuniyatlar
Boshlang’ich ta’lim pedagogikasida o’qitish 
asoslari
1.
Boshlang’ich 
ta’lim 
pedagogikasida 
o’qitish 
qonuniyatlari
2. Boshlang’ich 
ta’lim 
pedagogikasida 
o’qitish turlari 
3. Boshlang’ich 
ta’lim 
pedagogikasida 
o’qitish 
texnologiyalari 
Tashqi 
qonuniyatlar 
Rivojlantiruvchi 
o`qitish 
Masofaviy o`qitish 
texnologiyasi
Tushuntiruvchi 
o’qitish
Muammoli o`qitish 
Innovatsion va 
integratsion 
o`qitish 
texnologiyasi 
Modulli o`qitish 
Boshlang`ich ta’lim pedagogikasi 

---

1.
Boshlang’ich ta’lim pedagogikasida o’qitish qonuniyatlari deganda nimani 
tushunasiz? 
2.
Boshlang’ich ta’lim pedagogikasida o’qitish turlari qanday bo’ladi? 
3.
Boshlang’ich ta’lim pedagogikasi o’qitish metodlarining qanday turlarini bilasiz? 
4.
Boshlang’ich ta’lim pedagogikasida qanday o’qitish texnologiyalari muhim 
ahamiyatga ega?