6-mavzu. Badiiy tahlilning yetakchi tamoyillari

«Oyogim suyagin yara yeydi abadiy», — deydi. Evripid esa «eydi» o‘rniga «maza qilib yeydi»ni qo‘yadi. Xuddi shuningdek:
«Nima? Meni pakana, taviya, zaif odamcha...» misrasi o‘rniga kimdir ko‘p ho‘llaniladigan so‘zlar bilan:
«Nima? Meni arzimas taviya, arzimas kiish...» deyishi yoki:
«Unga ko‘rimsiz kursы va mitti stolpi surib» misrasi o‘rniga kimdir:
«Unga xunuk kursы va kichik stolni surib» deyishi mumkin. Yoki «qirg‘oq uvlaydi» birikmasi o‘rniga «qirg‘oq qichqiradi» desa ifoda o‘zgaradi. Arifrad xech kim tomonidan suhbatda ham qo‘llanmaydigan... kabi ifodalardan foyda langanliklari uchun tragiklarni masxara qiladi. Aslida shunga o‘xshash ifodalar kam qo‘llanilgani uchun nutqdagi sayqallik yo‘qoladi. Mazaxchi esa buni bilmaydi. Ko‘rsatilgan (ifoda usullarining) hammasidan, murakkab va noyob so‘zlardan, ayniqsa, ko‘chma so‘zlardan o‘rinli foydalanishning ahamiyati katta: faqat boshqalardan ko‘chirib ishlatish yaramaydi.
Ko‘chimlarni mohirona ishlatish iste'dod belgisi, yaxshi metaforalar kashf etish uchun narsalardagi o‘xshashlikni payqash zarur. Murakkab so‘zlar ko‘proq difiramba uchun, noyob so‘zlar qahramonlik she'rlariga, metaforalar esa yamb she'rlariga mos keladi. Darvoqye, yuqorida sanab o‘tilgan so‘zlarning hammasini qahramonlik haqidagi she'rlarda qo‘llansa bo‘ladi. Jonli tilda foydalaniladigan hamma so‘zlar yambdagi she'rlarga mosdir, chunki bu (she'rlar) xususan (jonli) tilga taqlid etadi, ko‘p qo‘llaniladigan so‘zlar, metaforalar va bezovchi sifatlashlar shundaydir.