6-ma’ruza: радиоавтоматика системаларининг динамик звенолари

6-MA’RUZA: РАДИОАВТОМАТИКА СИСТЕМАЛАРИНИНГ ДИНАМИК ЗВЕНОЛАРИ.

Режа:

1. 
   Zveno (tizim) ning dinamik tenglamasi.
   
2. 
   Zveno (tizim) ning uzatish, o‘tish va impulsli funksiyalari.
   
3. 
   Dinamik zvenolarning xarakteristikalari
   

Radioavtomatikada avtomatik tizimlarning elementlari ularning dinamik xususiyati nuqtai nazaridan, kam sonli elementar dinamik zvenolar yordamida ifodalanadi. Elementar dinamik zveno deganda tizimning sun’iy ajratilgan, qandaydir sodda algoritm bilan xarakterlanuvchi qismining matematik modeli tushuniladi.

Elementar dinamik zveno har qanday murakkab tizimning matematik modelini qurish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.
Zveno turi kirish ta’sirini o‘zgartirishni amalga oshiruvchi algoritm asosida aniqlanadi. Algoritmga bog‘liq holda elementar dinamik zvenolarning quyidagi turlari farqlanadi: proporsional (kuchaytiruvchi), apereodik (inersion), tebranuvchi, integrallovchi, differensiallovchi va kechiktiruvchi.
Har bir zveno quyidagi dinamik xarakteristiklar orqali xarakterlanadi: dinamik (harakat) tenglamasi, uzatish funksiyasi, o‘tish va impulsli o‘tish funksiyalari, chastota xarakteristikalari. Radioavtomatika tizimining xususiyatlari ham huddi shunday dinamik xarakteristikalar orqali baholanadi.
Zveno (tizim) ning dinamik tenglamasi. Zveno (element) ning dinamik tenglamasi bu zveno (element) ning chiqish qiymati ni uning kirish qiymati ga bog‘liqligini ifodalovchi tenglamadir, ya’ni

Dinamik tenglama differensial va operatsion shaklda yozilishi mumkin. Diffenrensial shakldagi tenglama:

bunda, – zvenoning vaqt doimiysi, s;
– zvenoning kuchaytirish koeffitsiyenti.
(1) ifodadagi differensial tenglamaga mos keluvchi dinamik tenglamaning operatsion shakli (Laplas almashtirishi bo‘yicha) quyidagicha:

bunda, – vaqt funksiyasining Laplas almashtirishi; – kompleks son.