6-ma’ruza. Kombinatorikaning asosiy qoidalari. Takroriy bo‘lmagan o‘rinlashtirish va guruhlashlar



Download 42,23 Kb.
bet4/5
Sana03.12.2022
Hajmi42,23 Kb.
#878460
1   2   3   4   5
Bog'liq
6-ma’ruza. Kombinatorikaning asosiy qoidalari. Takroriy bo‘lmaga

Guruhlash qoidalari. Misollar.

Ta’rif. Har bir elementi n ta xildan biri bolishi mumkin k ta elementli guruxlarga n ta elementdan k ta elementli takrorlanuvchi guruhlashlar deb aytiladi.
Teorema. N ta elementdan k ta elementli takrorlanuvchi guruhlashlar soni

ta bo‘ladi.
ko‘rinishdagi tenglama butun manfiymas yechimlari soni ham ta bo‘ladi.
6.6. Nyuton binomi. Binomial koeffitsiyentlarning xossalari.
Мактаб курсидан маълумки
(а +b)2= а2+2аb+b2,
(а+b)33+3а2b+3аb2+b3.
Бу формулаларни умумлаштириб (а+b)n кавсни кандай очиш мумкин деган савол туғулиши табиийдир. Бу саволга қуйидаги теорема жавоб беради:
Teorema (Binomial teorema) Quyidagi tenglik o‘rinli
bu yerda sonlarga binomial koeffitsiyentlar, tenglamaga esa Nyuton binomi deyiladi. Ushbu nom tarixiy haqiqat emas, chunki Nyutondan oldin ushbu formulani Umar Xayyom (1046-1131), G‘iyos ad-Din Jamshid al-Koshi bilishgan. Nyutonning xizmati ushbu formulani butun bo‘lmagan n uchun umumlashtirgan.
Исботи. ( а+b ) йиғиндини кетма-кет n марта кўпайтирамиз. У холда хар бир хади d1,d2,…dn кўринишига эга бўламиз, бунда di а ёки в га тенг, i=1,2.. Барча қўшилувчиларни В0,В1,…Вn бўлган ( n+1) та гурухларга ажратамиз, Вk гурухда в кўпайтувчи к марта, а эса n-k марта учрайди. Вк даги кўпайтувчилар сони Скn га тенглиги тушунарли албатта. Хар Вk даги кўпайтирувчиларнинг хар бири аn-к вк га тенг, бундай хадлар сони га тенг , шу сабабли
(а+b)n=∑ ak bn-k k=0
теорема исботланди. Биномиал коэффициентларнинг қуйидаги мухим хоссасини эслатиб ўтамиз
(2)
Бу хосса 3-маърузада исботланган.
(2) тенглик биномиал коэффициентларни уч бурчакли жадвал кўринишида кетма-кет ёзиш мумкинлигини кўрсатади.

1 1 n=1
1 2 1 n=2


1 3 3 1 n=3
1 4 6 4 1 n=4
1 5 10 10 5 1 n=5
1 6 15 20 15 6 1 n=6
1 7 21 35 35 21 7 1 n=7
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Бу жадвал Паскал учбурчаги деб аталади.
Паскал учбурчагининг n – сатридаги сонлар (а+b)n ёйилмасининг коэффициент 1 сонлардан бошқа хар бир коэффициент олдинги сатрда турган 2 та мос коэффициентлар йиғиндисига тенг.

Download 42,23 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish