6-ma’ruza. Chiziqli ma’lumotlar tuzilmalari. Statik va dinamik massivlar. Chiziqli konteynerlar va ularni qo‘llash. Reja

Initsializatsiya qilmasdan e’lon qilish – bu holda massiv toifasi va nomi ko’rsatilib kvadrat qavs ichida uning elementlari soni ko’rsatiladi: int A[50].

Initsializatsiya qilish orqali e’lon qilish – bu holda massiv toifasi ko’rsatilib elementlariga qiymat o’zlashtiriladi. Masalan, A[5]={1,2,3,5,4}

Massiv elementlari bir toifaga tegishli bo’lgani uchun ular hotiradan bir xil hajmli joyni egallaydi va ular operativ hotirada joylashadi. Massiv dasturda foydalanilayotgan o’rniga qarab global yoki lokal bo’lishi mumkin.
Global turda bo’lganda dasturni boshida, ya’ni asosiy dastur tanasidan oldin, int main() dan oldin e’lon qilinadi, lokal turda esa dasturni kerakli qismida e’lon qilinadi. Lokal massivdan foydalanilganda uni chegaralari dastur davomida aniqlanadi va qism dasturdan tashqarida bu massivdan foydalanib bo’lmaydi.
Quyida matritsa quyi uchburchak elementlarini aniqlab ularni no’lga aylantiruvchi dastur kodi keltirilgan(C++ tilida ):
int main()
{ int n,m,i,j;
cin>>n>>m;
int a[n][m];
cout<<"kiriting: "<
for(i=0;i
for(j=0;j
cin>>a[i][j];}
for(i=0;i
for(j=0;j
if(i>j) a[i][j]=0;}
for(i=0;i
for(j=0;j
cout<
cout<
return 0;
getch();
}
Dastur natijasi:


Yozuvlar
Yozuvlar – bu turli toifadagi maydonlar yig’indisidir. Maydon – bu bironta nom va toifaga ega bo’lgan tuzilmadir (o’zgaruvchi). Yozuv bu statik tuzilma hisoblanadi. Chunki yozuvning maydonlari xotirada ketma-ket yacheykalarga joylashtiriladi. Yozuv uchun xotiradan joy uning maydonlari toifalaridan kelib chiqib ajratiladi, ya’ni xar bir maydonga sarflanadigan joylar yig’indisi olinadi.

tartir nomeri	talaba ‘fio’si	adres	balli
int i (4 bayt)	char FIO[30] (30 bayt)	char adres[20] (20 bayt)	float ball (4 bayt)

Bu yerda ushbu tuzilmaga 4+30+20+4=58 bayt xotiradan joy ajratiladi. Yozuvlarni dasturda ifodalash:
struct Talaba{
int i;
char fio[30];
char adres[20];
float ball;
}
Yuqorida biz yozuv toifasini e’lon qildik. Bu foydalanuvchi tomonida aniqlanadigan toifa hisoblanadi. Endi shu toifadagi o’zgaruvchini e’lon qilishimiz mumkin.
Talaba t1;
Bu yerda endi t1 nomli talabaning yuqorida keltirilganidek maydonlardan iborat yozuv paydo bo’ldi. Uning maydonlariga murojaat qilish va qiymat berish quyidagicha amalga oshiriladi.