6-bob. Kompyuter tarmoqlari va tarmoq texnologiyalari reja

6.11.4-rasm. Manchester kodi

Manchester kodi optiktolalarda ham qo‘llaniladi va unda nurning bor yoki yo‘qligi qo‘llaniladi. Yana bir usul – bifazoviy kodlashtirish, bu ham potensiallik kodlashdir. Unda har bir bitli intervalda o‘tishlar mavjud bo‘ladi.

6.11.5-rasm. Bifazoviy kod

Ma’lumotlarni paketli uzatish tamoyillari

Ma’lumotlarni uzatish muhiti taqsimlangan bo‘lganda uzatish vaqti muhim hisoblanadi. Hozirgi kungacha ishlab chiqilgan texnologiyalarning deyarli barchasida bir vaqtning o‘zida bir necha ma’lumot uzatish mumkin emas. Ya’ni ma’lumotlar uzatish navbat bo‘yicha amalga oshiriladi.

Shu bois ishchi stansiya tarmoq bo‘yicha ma’lumot uzatmoqchi bo‘lsa, u oldiniga uzatish muhitiga kirishga ruxsat so‘raydi. Katta faylni jo‘natishda u tarmoqni egallab oladi va uzatishda ishtirok etmaydigan uzellar kutib o‘tirishlariga to‘g‘ri keladi. Agarda uzatishda xatolik ro‘y bersa, unda uzatish uchun yanada ko‘proq vaqt talab etiladi. Shu bois u muhitni egallab turish vaqtini kamaytirish maqsadida axborotni kichik bloklarga bo‘lishadi, uni paket yoki kadr deb atashadi. Paketning maksimal uzunligi cheklangan. Natijada tarmoqda uzatiladigan paketlar har xil nuqtalardan kelib tushgan bo‘ladi.

Paketli kommutatsiya paketi – bu axborotlar almashuvi aloqa kanali bo‘yicha ketma-ket paketlardan tashkil topgan tarmoq.

Shunday qilib, ma’lumotlarni paketlarga bo‘laklash jarayoni quyidagilardan iborat bo‘ladi:

1. 
   ma’lumotlar bloklarga ajratiladi;
   
2. 
   maxsus xizmatchi axborot bilan ta’minlash;
   
3. 
   maxsus boshqaruvchi axborot bilan ta’minlash;
   

va bular quyidagi imkoniyatlarni qamrab olishi kerak:

• 
  ma’lumotlarni uzatish imkoniyati, ya’ni paketlarni qanday qilib va qayerga uzatish;
  
• 
  qabul qiluvchi tomonidan ma’lumotlarni tartib bilan jamlab olish imkoniyati;
  
• 
  qabul qilingan ma’lumotlarni yaxlitligini va aniqligini tekshirish imkoniyati.
  

Tarmoq abonentlari orasida ma’lumotlar almashuvini paketli qilib tashkillashtirish (yoki o‘zaro ta’sirchanlik usuli) ikki asosiy tamoyilga asoslangan:

• 
  deytagramma usuli, ya’ni mantiqiy bog‘lanishni tashkillashtirmasdan, o‘zaro harakatni boshlash usuli;
  
• 
  mantiqiy bog‘lanishni o‘rnatib, keyin o‘zaro harakatni boshlash usuli.