6-bob. Kompyuter tarmoqlari va tarmoq texnologiyalari reja

Ma’lumotlarni uzatish muhitlari

Ma’lumotlarni uzatish muhitlari – kompyuterlar o‘zaro axborot almashuvini ta’minlovchi aloqa kanalidir.

Agar tarmoq to‘liq bog‘lanmagan bo‘lsa, demak unda bir nechta tarmoq qurilmalari bitta aloqa kanalidan foydalanishi kerak bo‘ladi.

Masalan

6.2.2-chizma. Ma’lumotlarni uzatish muhitlari
Bunday aloqa kanali bo‘lingan deb yuritiladi. Ma’lumotlarni uzatish muhiti qo‘llaniladigan aloqa kanali quyidagicha bo‘lishi mumkin:

- simli;

- kabelli;

- simsiz.

Simli kanallarida telefon yoki telegraf aloqalarida qo‘llaniladigan simlar yordamida amalga oshiriladi. Ushbu aloqa kanalining tezligi past bo‘lganligi sababli keng ishlatilmaydi. Bu yo‘nalishda hozirgi kunda elektr tarmoqlaridan foydalanish haqida ham so‘z olib borilmoqda.

Kabelli aloqa bevosita maxsus kabellar orqali amalga oshiriladi. Kabellar bir necha qavat izolyatsiyadan iborat bo‘ladi.

Kompyuter tarmoqlarini yaratishda asosan 3 xil kabellar qo‘llaniladi:

- yuqori chastotali misli koaksil kabel;

- o‘rama juftlik misli kabel;

- optik tolali kabel.

Kabellar uchun quyidagi ko‘rsatkichlar muhim hisoblanadi:

- o‘tkazish kengligi – o‘tkaziladigan signallar chastotatisining diapazoni;

- signallarning tarqalishidagi ushlanishlar- to‘xtovlar;

- kabelning himoyalanganligi – ya’ni kabelni tashqi muhitdan keladigan to‘lqinlardan va ichki muhitda paydo bo‘ladigan to‘lqinlardan himoyalanganligini bildiradi;

- so‘nishlik – aloqa kanalining boshidagi va oxiridagi signal quvvatining pasayishi;

- to‘lqin qarshiligi – bu elektr tarmoqlarga taalluqli bo‘lib, aniq chastotali elektmagnit to‘lqinining tarqalishidagi to‘liq qarshilik.