6-Amaliy. Quvurlardagi maxalliy qarshiliklar va ularni aniqlash usullari bilan tanishish

6-Amaliy . Quvurlardagi maxalliy qarshiliklar va ularni aniqlash usullari bilan tanishish.
Oqim o’z yo’nalishida trubalarning kengayish, torayish, jo’mrak, tirsak, bo’klanish va shularga o’xshash mahalliy qarshilik deb atalmish bo’laklariga deformatsiyaga uchraydi. Ma`lumki, deformatsiya natijasida oqim qisman o’z energiyasini yo’qotadi. Yo’qotilgan energiya mahalliy qarshilik turiga va oqim xarakteriga qarab Darsi Veysbax formulasi yordamida aniqlanadi.
(1)
YUqoridagi /1/ formuladagi mahalliy qarshilik koeffitsenti deb ataladi va qarshilik turiga qarab aniqlanadi.
1. Trubaning kengayish qismi uchun:
(2)
Trubaning birdan kengayishi.

d₁ - kengayishday oldingi diametr

d₂ - kengayishdan keyingi diametr
Yo’qolgan bosim
2. Trubaning toraygan qismi:
(3)

/2/ va /3/ formulalar nazariy yo’l bilan topilgan bo’lib, ma`lum sharoitlarda mahalliy qarshiliklarning bor qiymatidan farq qilishi mumkin.

Bunday hollarda mahalliy qarshilik koeffitsenti tajriba yo’li bilan aniqlash taklif etiladi.

(4)
Bu erda mahalliy yo’kotilgan bosimni topish uchun Bernulli tenglamasidan foydalaniladi:
(5)
ya`ni
(6)
Mahalliy qarshilikdan oldingi to’liq energiya
(7)
Mahalliy qarshilikdan keyingi to’liq energiya
Laboratoriya tajriba izlanish davomida trubaning ma`lum o’lchamiga qarab /2/va /3/ formula orqali mahalliy qarshilik koeffitsenti hisoblanadi va /4/ formula orqali topilgan tajriba koeffitsenti bilan solishtiriladi.
Jo’mrak suyuqlik o’tayotganda murakkab mahalliy qarshilikka uchraydi. Mahalliy qarshilik koeffitsenti jo’mrakning ochilish darajasiga qarab 1-jadvalga orqali aniqlanadi.
1-jadval.

Ochilish burchagi ^0	5	10	20	30	40	50
Mahalliy qarshilik koeffitsienti,	0,05	0,31	1,84	6,15	20,7	95