6-amaliy ish: Paralell xisoblashlarni amalga oshirish

 
Bu yerda, t- operatsion bloklar ,t - boskichlarni bajarilish vaqti, p - vektor elementlari 
soni. Agar, konveyersiz ikki vektorni qushsak 
 
hosil bo’ladi, bu erda, 
T
i
-qayta ishlashdagi j-boskichning bajarilish vaqti. 
Shuni ta’kidlab o’tish kerakki, ma’lumotlar zanjiri sanchalik uzun bo’lsa va xar bir 
boskich sanchalik ko’p oparatsiyalarga bo’lib tashlansa, konveyerdan foydalanish 
shunchalik samara beradi. 
Biz faqatgina arifmetik amallarni konveyerli bajarishni ko’rib chiqdik lekin hisoblash 
jarayonidagi barcha operatsiyalarning buyruqlarini bajarishda konveyerli qayta ishlashni 
qo’llash samarali hisoblanadi. 
Hisoblash tizimlarida bir vaqtda ham konveyerli buyruqlardan ham arifmetik 
amallarni konveyerli bajarishdan foydalanish mumkin. Konveyerli turda operatsiyalarni 
parallel bajarishning unumdorligi quyidagicha aniqlanadi 
 
τ
j 
–
masalani kerakli j qismini bajarish vaqti
k –
modullar soni
τ
n 
–
xar bir modulning oraliq natijalarini saqlash 
vaqti.
Bu formula tizimda hamma modullar ishlayotgan xohlagan vaqtda qayta ishlashni 
parallellash uchun to’g’ri xisoblanadi. Agar, ishlash davomida modullarning bir qismlari 
ishlamay kelsa, u xolda bu formulaga to’xtab turishlar sonini nisbiy aniqlovchi koeffitsienta 
kiritilishi kerak bo’ladi. 

---

50 
Konveyerli usuldan foydalanish tizim tarkibiga qo’shimcha qurilmalar kiritmasdan, 
uning unumdorligini oshirish imkoniyatini beradi. 
 
adabiyotlar ro’yxati 
 
1.
Баденко В.Л. Высокопроизводительные вычисления. Учебное пособие. СПб. Изд. 
Политехнического университета. 2010. -180 с.
2.
Таненбаум Э., Остин Т. Архитектура компьютера // 6-е издание. СПб.: Питер, 
2013. — 811 с 
3.
Мусаев М.М. ―Процессоры современных компьютеров. Тошкент.: ―Aloqachi 
nashriyoti, 2020 yil. 12 bob 512 bet. – Oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma. 
4.
Юнусов Ж.Ю., Абасхонова Х.Ю., Рақамли қурилмалар ва микропроцессор 
тизимлари. Касб –хунар коллежлари учун ўқув қўлланма. Т.-Молия иқтисод, 
2010й-256 в. 
 
nazorat savollari 
1.
Ma’lumotlar va ob’ektlar parallelligi 
2.
Dasturlarni yarusli - parallel shakli 
3.
Parallel ishlov berishning asosiy tushunchalari 
4.
Parallel qayta ishlashni tashkil etishda asosan uchta yo’nalishni 
5.
Ma’lumotlar va ob’ektlar parallelligi ta`minlash usullari 
6.
Konveyerli operatsiya struktura sxemasi 
7.
Dasturlarni yarusli - parallel shakli 
8.
Konveyerli qayta ishlash usuli 
9.
Konveyerli rejimda operatsiyalarni bajarishni birlashtirish.