6- мавзу: Мўғуллар истилоси ва зулмига қарши кураш. Жалолиддин Мангуберди – Ватан ҳимоячиси

ЯСОҚ ТАРТИБОТЛАРИ
(1203 
йилда Чингизхон томонидан жорий 
этилган қонунлар мажмуи) 
1. 
Ҳукмдор (хон) ясоққа қатъий риоя этиш хусусида 
қасамёд қилиши, агар унга амал қилмаса хонни 
умрбод қамаш мумкин бўлган. 
2. 
Чингизхон мўғуллар орасида диний адоват келиб 
чиқмаслиги учун барчага тўла диний эркинлик 
берган. Руҳонийлар солиқдан озод этилган. 
3.
Аёллар наслни давом эттирувчилар бўлгани учун 
ҳам уруш вақтида гуноҳлари кечирилиши лозим 
бўлган. 
4.
Жазолаш даражаси сифатида ўлим жазосини энг 
кўп қўллаш белгилаган. 
 
5. Босиб олинаётган мамлакатлар халқларига раҳм 
шафқат қилмаслик таъкидланган. 

---

1- 
•
Ҳар бир янги сайланган хон биринчи навбатда ўзи 
“Ясо”га қатъий риоя қилиш тўғрисида қасам ичиши 
лозим бўлган. Халққа “Ясо”га хиёнат қилган хонни 
тахтдан ағдариш ва уни умрбод қамоқ жазосига солиш 
ҳуқуқи берилади. 
2- 
• Осмон ва Ерни яратувчи, ҳаёт ва ўлим, бойлик ва 
камбағаллик 
берувчи 
ибодатларимизни 
қабул 
қиладиган ёки қилмайдиган ягона Худони тан олиш. 
3- 
• Ислом дини бошлиқлари қаландарлар, қорилар, 
дарвешлар, сўфилар, ювғувчилар, зоҳидлар, гадолар, 
қозилар, табиблар солиқ тўлаш, оғир ишлардан ва 
жамоат ишларидан озод қилинадилар. 

---

4- 
•
урушлар даврида аёлларнинг гуноҳларини авф этиш 
лозимлиги белгиланди. 
5- 
• ўғриларга нисбатан қаттиқ жазо тартиблари жорий 
қилинди. Агар ўғри чорвани ўғирласа, у чорванинг 
ҳақини 9 баробар қилиб тўлаши лозим. Тўлаш 
имконияти бўлмаса, ўғрининг фарзандлари асоратга 
солиниши, фарзандлари ва маблағлари бўлмаган 
тақдирда эса у ўлим жазосига маҳкум этиларди. 
6- 
• “Ясо”да мўғуллар онгига уруш олиб боришнинг 
ялпи қирғин услубини сингдириш фахрли иш 
эканлиги алоҳида таъкидланади.