|
A-ionlovchi nurlanish bilan bog‘liq persanal
B-ionlovchi nunlanish manbasi yonidagi persanal (ma’lum qismi);
V-tuman viloyat respublika axolisi kritik organlar guruxi (sezgirlik pasayishi bo‘yicha);
1) Butun badan, jinsiy soxa, qizil suyak miya.
) Mushshaklar qalqonsimon bezlar yog‘ qatlami va guruhdagi organlaridan tashqari
hamma a’zolar
) Teri qatlami suyak qo‘l tirsaklar tovon RXM(NRB)-76/78 da keltirilgan asosiy doza
chegaralari, ruxsat etilgan va nazorat darajalari A va B kategoriyasiga kiruvchilar uchun
berilgan.
V kategoriyasi uchun radiatsion xavfsizlik me’yorllari o‘rnatilmagan nurlanishni
chegaralashlari esa atrof muxitning radiofaol obektlarini reglamentlash yoki nazorat qilish bilan bajariladi.
doza chegarasi –RED(PDD)-kalendar yilda indivudval ekvivalent dozaning eng katta qiymati, 50 yil ichida bir tekkisda ta’sir qilganda xizmat ko‘rsatuvchi personal sog‘lig‘ida samoviy tadqiqot usullari yordamida aniqlash mumkin bo‘lgan buzilishlarini keltirmaydi
doza chegarasi –RED(PDD)-asosiy doza chegarasi 70 yilda bir tekisda ta’sir qilganda xizmat ko‘rsatuvchi personal sog‘ligida zamonaviy tadqiqot usullari yordamida aniqlash mumkin bo‘lgan buzilishlarni keltirmaydi
Ionlovchi nurlanish manbalari bilan ishlashning asosiy sanitar qoidalar (ASQ):
ASQ -72/78-me’yorllovchi xujjat uning ichiga quyidagilar kiradi:
Rodiofaol modda va ionlovchi nurlanish manbalari bor qurilmalarni joylashtirishga talablar.
Ular bilan ishlashni tashkillashga talablar.
Olib kelish hisobga olish olib o‘tishga talablar
Berk manbalar bilan ishlashga talablar.
Manbalr bilan ishlashda isitishga ventilyasiyaga, chang va gaz tozalashga talablar.
Suv ta’minoti va oqavaga talablar
CHiqindilarni yig‘ishtirish yo‘qotish va zararlantirishga talablar
Ishchi bino va jixozlarni xolati va dezaktivatsiyasiga talablar.
Indivudual himoya va shahsiy gigiena bo‘yicha talablar
Radiatsion nazoratini olib borishga talablar.
Radiatsion avariyalarni oldini olish va ular oqibatlarini bartaraf etishga talablar.
Tashqi ionlovchi nurlanishdan himoyani loyihalash ekspozitsion doza quvvati bo‘yicha
hisoblash, himoyalanish koeffitsenti 2 ga teng.
Radiofaol moddalarning ochiq manbalar bilan hamma ishlar uch sinfga bo‘linadi:
I-sinf (Eng xavfli) Ish masofadan bajariladi.
II-sinf manbalari bilan ish aloxida joylashgan binoda bajariladi, ularda maxsus jixozlangan kirish joyi bo‘ladi (dush va radiatsion nazoratni bajarish vositalari (dozametrik qurilmalar)).
III-sinf manbalari bilan ish xududiy ventilyasiya tizimlari (tortish shkaf) dan foydalanib bajariladi.
I,II va III- sinf moddalari bilan ishlaganda radiatsion nazoratni bajarish shart.
Ionlovchi nurlanishdan himoyalanish usullari.
Asosiy usullar:
Miqdor bilan himoyalash imkon boricha nurlanish dozasini me’yorini pasaytirish
Vaqt bilan himoyalash.
Ekranlash (svinets, beton).
Masofa bilan himoyalash. Radiatsion nazorat asboblari.
O‘lchash va nazorat qilish asboblari bo‘linadi:
dozimetrlar (ekspozitsion yoki yutilgan nurlanish dozasini, bu dozalar quvvatini o‘lchaydi)
radiometrlar (radiofaol manbada nuklid faolligini o‘lchaydi)
spektrometr (ionlovchi nurlanishning energiyasini vaqt, massa va elementar zarrachalar zaryadi bo‘yicha tarqalishini o‘lchaydi)
signalizatorlar.
universal asboblar (dozimetr va boshkalar).
detektorlash (detektirovanie) uskunasi.
4. Ishning bajarish tartibi:
Laboratoriya qurilmasi ikkita logoperiodik antennadan iborat-uzativchi va qabul qiluvchi uzatuvchi LPA ga yuqori chastotali generator ulangan, u detsimetr diapazonidagi elektromagnit tebranishlar ishlab chiqadi (1,73- GGs to‘lqinlarning tor diapazonida ishlashga mo‘ljllangan) Qabul qiluvchi antenaning chiqishiga mikrovottmetr ulangan qabul qilish nuqtasida quvvat oqimini zichligini o‘lchash
Har xil materiallarning yutish va qaytarish xususiyatlarini o‘rganish ishlari o‘tkaziladi
1. O‘chirgichlar (переключатель) yordamida “Первое расположение установки”
(qurilmaning birinchi joylanishi) pozitsiyasi o‘rnatamiz
“Материалы” menyusida “нет материала” tanlanadi.
Ishchi chastota 1810 MGs=1,81 GGs o‘rnatiladi.
Qabul qiluvchi antenani vertikal va gorizantal og‘ish regulyatorlari yordamida burib mikrovattmetr maksimal darajasini birinchi joylanishda 10 mkVt va ikkinchi joylanishda 8mkVt teng bo‘lishga erishiladi.
” Материалы” menyusida birorta material tanlanadi.
Mikrovattmetr ko‘rsatkichlarini 1-jadvalga yozish .
Boshqa material tanlab 6-7 punktlar bajariladi.
“Переключательни Второе расположение установки”(“Qurilmaning ikkinchi joylanishi”) pozitsiyasiga o‘rnatamiz, 2-7 punktlardagi amallarni bajaramiz, natijaar 2-jadvalga yoziladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
