6 – маъруза. Сифат усулларида факторли анализ

Ҳар бир омил аҳамиятлилиги ўзгарувчанлар ва омили юкланма оғирлик орасидаги дисперсия қатнашчи билан ҳам аниқланишини таькидлаш лозим. Омилнинг хусусий қийматини хисоблаш учун омили матрицанинг ҳар бир устунидан (3 - жадвал) ҳар бир ўзгарувчан учун омили юкланма квадратининг йиғиндисини топиш керак. Шундай қилиб, масалан, А омил дисперсияси

Ҳар бир омил аҳамиятлилиги ўзгарувчанлар ва омили юкланма оғирлик орасидаги дисперсия қатнашчи билан ҳам аниқланишини таькидлаш лозим. Омилнинг хусусий қийматини хисоблаш учун омили матрицанинг ҳар бир устунидан (3 - жадвал) ҳар бир ўзгарувчан учун омили юкланма квадратининг йиғиндисини топиш керак. Шундай қилиб, масалан, А омил дисперсияси

(DA) 2,42=0,83x0,83+0,3x0,3+0,83x0,83+0,4x0,4+0,8x0,8+0,35x0,35

Б омилнинг аҳамиятлик ҳисоби DБ =2,64, яъни Б аҳамиятлилиги А омилдан юқори эканлигини кўрсатди.

Омилнинг хусусий қийматини ўзгарувчанлар сонига бўлса (бизнинг мисолда улар 7) олинган катталик бу омил дастлабки корреляцион матрицада дисперсиянинг қайси  улуши ёки ахборот ҳажмини ташкил қилишини кўрсатади. А омил учун =0,34 (34%), -=0,38 (38%). Натижаларни қўшиб, 72% оламиз. Шундай қилиб, икки омил бирлаштирилганда дастлабки матрица кўрсатишлари дисперсиянинг фақат 72% ни тўлдиради. Бу омиллаштириш натижасида дастлабки матрицадаги ахборотнинг бир қисми икки омилли модел қуриш учун қурбон қилинганлигини билдиради. Натижада – олти омилли модел қабул қилинганда тикланиши мумкин бўлган ахборотнинг 28 % йўқолган.

• Омилнинг хусусий қийматини ўзгарувчанлар сонига бўлса (бизнинг мисолда улар 7) олинган катталик бу омил дастлабки корреляцион матрицада дисперсиянинг қайси  улуши ёки ахборот ҳажмини ташкил қилишини кўрсатади. А омил учун =0,34 (34%), -=0,38 (38%). Натижаларни қўшиб, 72% оламиз. Шундай қилиб, икки омил бирлаштирилганда дастлабки матрица кўрсатишлари дисперсиянинг фақат 72% ни тўлдиради. Бу омиллаштириш натижасида дастлабки матрицадаги ахборотнинг бир қисми икки омилли модел қуриш учун қурбон қилинганлигини билдиради. Натижада – олти омилли модел қабул қилинганда тикланиши мумкин бўлган ахборотнинг 28 % йўқолган.
• Эшик тузилиши бўйича талабларга тегишли бўлган барча кўриб чиқилган ўзгарувчилар ҳисобга олинганлигини ҳисобга олган ҳолда қаерда хатоликка йўл қўйилган? Битта омилга тегишли ўзгарувчанлар корреляция коэффициетларининг қиймати бир мунча пасайтирилганлиги эҳтимолга яқинроқ.