|
12-MAVZU: TOVARLARNING SIFAT KO’RSATKICHLARINI TAMINLASH
12.1. Tovarlarning ishlab chiqarilishini rejalashtirish.
12.2. Tovarlarni ishlab chiqarishdagi talablar.
12.3. Tovarlarning sifat ko’rsatkichlarini sertifikatlashtirish soxasida ISO ning faoliyati.
12.1. Tovarlarning ishlab chiqarilishini rejalashtirish
Mahsulotlarni ishlab chiqarishni rejalashtirish doimo bozor qonunlari asosida iste’molchilarni talabini o’rganib borishni davlat miqyosida amalga oshirish kerak. Ishlab chiqarish tovarlariga iste’molchilarning talabi bo’lmasa bu tovarlarni yaratish ularni ishlab chiqarishga tadbiq etish, yangi tovarlarni sifat ko’rsatkichlarini yaxshilash to’grisidagi ilmiy nazorat va ishlab chiqarish tomonlarini bir vaqtda amalga oshirish kerak bo’ladi. Xozirda halqaro mexnat bozorida resurslar taqsimoti va ko’p rivojlangan davlatlarda ishlab chiqarish tovarlarini yuqori sifat ko’rsatkichlariga ega ekanligi bu dunyo miqyosida texnika - texnologiyani rivojiga yangi-yangi uskunalarni yaratishga ishlab chiqarish tovarlari raqobatini oshirishga olib bormoqda. Bu borada rivojlangan mamlakatlar zamonaviy uskunalar bilan o’zlarining ishlab chiqarish korxonalarini yangidan ta’minlash shu davlatlarda mahsulotlarni ishlab chiqarish potensiali oshib borishiga olib kelmoqda.
Xozirda qo’shma korxonalarni barpo etilishi O’zbekistonda ishlab chiqarish mumkin bo’lgan mahsulotlarni sifat ko’rsatkichlarini boshqarishga xizmat qilmoqda.
Mahsulotlarni sifat ko’rsatkichlarini ishlab chiqarishga kiritishda, ishlab chiqarish davrida ish uskunalarini ekspluatastiya potenstiali ta’min etishdagi iste’molchilar talabini doimo qondirishda, sifat ko’rsatkichlarini boshqarishni ma’lum tomonga yo’naltirishda qilinadigan barcha ishlar va ishlab chiqarish uchun ta’sir etadigan barcha faktorlar mahsulotlarni sifat ko’rsatkichlarini ta’minlashda asosiy omil xisoblanadi. Ishlab chiqarish potensiali boshqarishda sifatli mahsulotlarni yaratishda 4 ta faktor katta rol o’ynaydi:
Ishlab chiqarishdan oldingi davr proektlash, ya’ni loyihalash davri deyiladi;
Mahsulotlarni ishlab chiqarish davri;
Mahsulotlarni etkazish ya’ni realizastiyalash davri;
Mahsulotlardan foydalanish ya’ni istemol davri .
1-davrda, ishlab chiqarishga kerak bo’lgan mahsulotlarni rejalashtirish davrida shunga o’xshash mahsulotlarni o’rganish orqali yangi mahsulotlarni sarf ko’rsatkichlarini yuqori darajaga etkazishni ta’minlovchi omillarni o’ylab topish lozim.
Bozor iqtisodiyotining asosiy qonuni esa talab va taklif bo’lgani uchun har bir ishlab chiqarilgan tovarga iste’molchilarni qo’ygan taklifi katta ahamiyatga ega. Shuning uchun bozor sharoitida iste’molchilarnii talabi davriga nisbatan ishlab chiqarish korxonalariga doimo yangi taklif beriladi. Shu sababli tovarlarning sifat ko’rsatkichlari doimo yaxshilanib borishligi ularnig bozor sharoitida raqobatdoshligini oshrib yuboradi. Shunig uchun halq xo’jaligida yangi turdagi segmentlar bunyod etiladi. Ishlab chiqarilayotgan tovarlarning sifatlari yaxshilanib ularga bo’lgan talab ortdi. Shuning uchun bozor sharoitida ishlab chiqarish strukturasi bilan iste’molchilar orasida doimo raqobat sodir bo’ladi. Shuning uchun bozor sharoitida ishlab chiqarishdagi korxonalarga mahsulotni ishlab chiqarish davrida ularning sifatiga qo’yiladigan talablar doimo o’zgaruv bo’ladi. Shuning uchun tayyorlangan mahsulotning sifatini har tamonlama tahlil qilib ularning iqtisodiy barkarorligini chiqarilayotgan mahsulotni miqdori, ularning potensialiga ya’ni korxona uskunalariga quvvatiga xom - ashiyo sifatiga bog’liq. Shuning uchun mahsulotlarning sifatini boshqarish yangi assortimentdagi mahsulotlarni yaratish, ishlab chiqarishni rivojlantirishga texnologiyalarni yaratishga asosiy omil bo’ladi.
Mahsulot sifati - uning ma’lum ehtiyojlarini qondirish uchun yaroqliligini belgilab beradigan xususiyatlar yig’indisidir.
Mahsulot sifati - uning barcha xususiyatlarini emas balki mahsulotning ma’lum ehtiyojlarini qondira olish imkoniyatlari bilan bog’liq xususiyatlarini o’z ichiga oladi.
Mahsulot sifatini boshqarish deganda, mahsulotni ishlab chiqarish, ishlatish va iste’mol qlishda uning sifatining zarur darajasini belgilash, ta’minlash va sifatini muntazam kontrol qilish hamda unga ta’sir qiluvchi shart sharoit va omillarni sobitlik bilan ta’sir ettirish orqali amalga oshiriladi.
Sifat masalasi – xo’jalik faoliyatining hamma jixatlarini qamrab oladi.
Yuqori sifat - bu mehnat va moddiy resurslarni tejash eksport imkoniyatlarini oshirish provad natijasida esa jamiyat ehtiyojlarini yaxshiroq, yanada to’laroq qondirish demakdir. Biz sifat muammosini juda keng ma’noda tushunamiz. Bu muammo xo’jalik faoliyatini hamma sohalarini o’z ichiga oladi.
Yuqori sifat deganda - bu mehnat va moddiy resurslarni tejash eksport imkoniyatlarini oshirish provad natijasda esa jamiyat ehtiyojlarini yaxshiroq, yanada to’laroq qondirish ma’nosini tushanamiz. Shu boisdan ham boshqarish butun mexanizmini, modiy va nomoddiy rag’batlantirishning butun sistemasi injener va konstruktorlarning kuch g’ayratlarini, ishchilarping mahorati, mahsulot sifatini oshirishga qaratish zarur.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
