5А320401- kimyoviy texnologiya (ishlab chiqarish turlari bo’yicha) magistratura talabalari uchun

Kashfiyot ob’ektlari–xodisa, xossa va qonuniylikdir:

• 
  Xodisa deb ilgari noma’lum bo’lgan bilim darajasini tubdan o’zgartirishga olib keladigan ob’ektiv mavjud bo’lgan moddiy dunyo mohiyatining nomoyon bo’lish shakliga aytiladi.
  
• 
  Xossa deb, ilgari noma’lum bo’lgan bilim darajasini tubdan o’zgartirishga olib keladigan moddiy dunyoni borlig’ining ob’ektiv mavjud sifatli tomoniga aytiladi.
  
• 
  Qonuniylik deb, ilgari noma’lum bo’lgan bilim darajasini tubdan o’zgartirishga olib keladigan moddiy dunyo hodisalari va xossalari o’rtasidagi ob’ektiv mavjud bo’lgan barqaror munosabatiga aytiladi.
  

Kashfiyot ustunligi ilmiy qoidaning birinchi marta ta’riflab berilgan kunidan, uning matbuotda e’lon qilingan vaqti va uchinchi shaxsga etkazilgan kundan belgilanadi.

Kashfiyotni aniqlash tartiblari.

Kashfiyotlarni aniqlash deb–insonlarga javob beruvchi muhim ilmiy qoidalarni ma’lum qilmoq ilgari noma’lum bo’lgan ob’ektiv mavjud bilim darajasiga tubdan o’zgartirish kiritadigan ilmiy dalillarni belgilashga aytiladi.

Kashfiyotni aniqlash to’rt bosqichda o’tkaziladi:

1 - bosqich – asos qidiruv tadqiqotni ilmiy amaliy ijenerlik tadqiqotdan ajratish lozim. Tadqiqotning ob’ekti tabiiy yoki texnik bo’lishi mumkin va uni tartibli amalga oshirish kerak.

2 - bosqichda – Kashfiyot predmeti xodisa, xossa, qonuniylikni oldindan belgilashga aytiladi.

3 - bosqichda – Kashfiyot shakliga muvofiq kashfiyot predmeti qat’iy shakllanadi.

4 – bosqich – Bunda ilmiy qoida jamoatchilik tomonidan muhokama qilinadi.

Kashfiyot mualliflariga Diplom beriladi. Diplom quyidagilarni tasdiqlaydi:

• 
  Taklifning kashfiyot deb tan olinishini;
  
• 
  Mualliflik xuquqi;
  
• 
  Qanday, qachon yaratilganligini;
  
• 
  Qanday hodisa, xossa qonuniyatni tushuntirib berishini.