5. "Уйча" методикаси

5. “Уйча” методикаси
4-7 ёшдаги болаларнинг ўз тенгдошлари билан муносабатлари характери, уларнинг гуруҳ аъзоларини ёқтириши ва ёқтирмаслигини «Икки уйча» (2) методикаси орқали аниқлаш мумкин.
Рағбатлантирувчи материал қоғоз вароғида иккита катта бўлмаган уйча чизилган. Улардан бири — каттароқ, қизил рангда, бошқаси эса — қора рангда. Қоидага кўра, бу расмлар олдиндан тайёрланмайди, боланинг кўз олдида қора ва қизил қаламларда чизилади.
Кўрсатма. Мана бу уйчаларга қара. Тасаввур қил, қизил уйча сеники ва бу уйга сен кимни хоҳласанг ўшани таклиф қилишинг мумкин. Ўйлаб кўр, гуруҳингдаги болалардан қай бирини ўз уйингга таклиф қиласан, қай бирини қора уйчага жойлаштирасан.
Тест ўтказиш. Болаларга расм чизиш жараёнида биринчи қизил уйчада ҳар хил ўйинчоқлар, китоблар борлиги, қора уйчада эса ўйинчоқлар деярли йўқлиги тушунтирилади. Кўрсатмадан кейин катта ёшдаги одам боланинг қизил уйга таклиф қиладиган ва қора уйчага жойлаштирадиган тенгдошларининг рўйхатини ёзиб олади. Суҳбатдан сўнг болалардан бирор бир тенгдошининг жойини алмаштиришпи хоҳлаши ёки яна кимнидир эсдан чиқариб қўймаганлиги ҳақида сўраш мумким
Натижалар таҳлили. Тест натижаларини шарҳлаш оддий: тенгдошларини қора ёки қизил уйчаларга жойлаштириши орқали боланинг кимни ёқтириши ёки ёқтирмаслигини билиш мумкин. Тенгдошларининг асосий қисмини қора уйчага жойлаштираётган ўзи қизил уйчада ёлғиз қолаётган ёки ўзини катталар қуршовида қолдираётган болаларга алоҳида эътибор бериш керак.
Бу болалар ёки жуда одамови, мулоқотга кириша олмайдиган ёки ўта жанжалкаш, ҳамма билан урушишга улгурадиганлар тоифасига киради. Бу болалаларнинг гуруҳдаги ўз мавқеидан қониқиш даражасини аниқлаш ва уларда жанжалкаш болаларга хос бўлган ҳукмронликка интилиш ҳиссининг мавжудлигини кўрсатиш мақсадида «Ниқоб» усулидаги тестдан фойдаланиш тавсия этилади.

№ Танлайдиган шахс Танлайдиган шахс

1 2 3 4 5
1
2
3
4
5
N
«+»танловларсони
«-» танловлар сони
Мавқе

С= NB / Nx(N-1))

Бунда С — гуруҳнинг эмоционал жипслашганлиги;
NВ — гуруҳдаги ўзаро танлов миқдори;
N — гуруҳ иштирокчилари сони;
N-(N-1) — гуруҳдаги бўлиши мумкин бўлган ўзаро танловларнинг умумий сони.