5-sinf O’qish ko’nikmasi

5-sinf ona tili
Bilishi kerak:
- So‘zlar yordamida gap tuzish va yozishni ;
- Berilgan mavzuga oid gap tuza olishni;
- Unli va undosh tovushlarni farqlay olishni;
- Gapning bosh bo’laklarini aniqlashni;
- So‘z tarkibi o‘zak, so‘z yasovchi va so‘zlarni o’zaro bog’lovchi qo‘shimchalarni yozuvda to‘g‘ri qo‘llashni;
- Lug‘at bilan ishlashni alfavitni bilishni;
Ko‘nikmalarni egallashi kerak.
- Unli va undosh tovushlar, ularni bir biridan farqlashni;
- Jarangli va jarangsiz juft undoshlarni farqlashni;
- So‘z ohirida talaffuz qilinmaydigan undoshlarning yozilishini;
- Tutuq belgisi va alifboni;
- So‘z tarkibi o‘zak va o‘zakdosh so‘zlarni;
- So‘z yasovchi va so‘z o‘zgartiruvchi qo‘shimchalarni;
- O‘zakdosh so‘zlar yordamida gap tuzishni;
- So‘z turkumlarini bir biridan ajratishni;
- Otning ma'nosi va so‘roqlarini;
- Atoqli va turdosh otlarni;
- Otlarni egalik qo‘shimchalari bilan qo‘llanilishini;
- Otlarni kelishik qo‘shimchalar bilan turlanishini;
- Ot yasovchi qo‘shimchalarning tuzilishi, turlari va imlosi;
- Bog‘lovchilar va ularning turlari, ishlatilishini;
- Uyushiq bo‘lakli gaplarda bog‘lovchilarning ishlatilishi;
- Xat, tabriknoma yozishni;
Malakaga ega bo‘lishi kerak.
- Diktant turlari: saylanma diktant, lug‘at diktant, nazorat diktanti, ko‘rsatkich diktantini yoza olish;
- 3-4 gapdan iborat bo‘lgan matn yozish. 20-25 ta so‘zdan iborat diktant yoza olishni;
- Test yecha olish;

5-SINF
Sonlar va hisoblashlar
- 100 ichidagi natural sonlar haqida tasavvurga ega bo‘lish;
- 1000 gacha bo‘lgan sonlarni aytish va yozish;
- rim raqamlari; I- XII sonlari;
- 1000 ichida xonadan o‘tmasdan turib qo‘shish va ayirishga doir misol va masalalar echish;
- 100 ichida xonadan o‘tib yozma qo‘shish va ayirish;
- ko‘paytirish va bo‘lishida 1 va 0 ning xossasi.
- YAxlit o‘nliklar, yuzliklarni bir xonali songa ko‘paytirish va bo‘lish;
- Ikki va uch xonali sonlarni bir xonali songa xonadan o‘tmasdan ko‘paytirish va bo‘lish;
- Oddiy kasr xosil bo‘lishi, o‘kilishi, yozilishi. Surat, va maxraj. Tug‘ri va noto‘g‘ri kasrlar
- O‘lchashda hosil bo‘lgan sonlarni og‘zaki qo‘shish va ayirish (o‘qituvchi yordamida);
- Pifagor jadvalidan foydalanib ko‘paytirish, bo‘lish amallarini bajarish;
- Sonlarni taqqoslash;
- Nollar bilan tugaydigan sonlarni bir xonali sonlarga yaxlit o‘nliklarga, yaxlit yuzliklarga ko‘paytirish va bo‘lish usullarini egallash;
- 2-3 amalni o‘z ichiga olgan qavsli, qavssiz ifodalarda amallaring bajarilish tartibi haqida tasavvurga ega bo‘lish;
- Uzunlik va og‘irlik o‘lchovi birliklari: kilometr (km), gramm (g), tonna (t). katta va kichik birliklar orasidagi munosabatlar;

Matematikani o‘rganishda o‘quvchi quyidagilarni bilishi kerak:

- 1000 gacha bo‘lgan sonlar ketma-ketligini;
- bu sonlar qatorining tuzilishidagi o‘ziga xos xususiyatlarini;
- narx, miqdor, qiymat, umumiy massa kabi kattaliklar orasidagi o‘zaro munosabatlarni bilish va bu kabi bilimlarni matnli masalalarni echishda qo‘llash;
- uzunlik o‘lchovi birligi- kilometr (km)ni;
- uzunlik o‘lchovi birliklari orasidagi munosabatlarni;

Ko‘nikma, malakaga ega bo‘lishi kerak:

- 1000 ichida sonlarni o‘qish, yozish va taqqoslash;
- 1000 ichida sonlarni yozma qo‘shish va ayirish, uch xonali sonni bir xonali songa xonadan o‘tmasdan ko‘paytirish va bo‘lish;
- 2-3 amalli (qavsli va qavssiz) ifodalarda amallarni bajarish tartib qoidalarni to‘g‘ri qo‘llash;
- vaqtni soatga qarab (soat va minutlarda) aniqlash;
- yildagi kunlar sonini aniqlash.

Geometrik shakllar va ularni o‘lchash

- CHiziq turlari. Kesmalar chizish va o‘lchash;
- Siniq chiziq, ularni belgilashda lotin harflarini qo‘llash, siniq chiziqlardan uchburchak yasash;
- To‘g‘ri to‘rtburchak va kvadratni farqlash.
- Uchburchak turlarini ajrata bilish;
- Vaqt o‘lchovi birliklari: soat, minut, sutka, yil, oy, hafta va ular orasidagi moslik haqida tasavvurga ega bo‘lish. Kabisa yili

Geometrik shakllar, ularni o‘lchashda o‘quvchi quyidagilarni bilishi kerak:

- geometrik shakllarning ko‘rinishlarini o‘zgartirish usullari;

Ko‘nikma va malakaga ega bo‘lishi kerak:

- o‘rganilgan geometrik shakllarni atrof-muhitdagi buyumlar, modellar, rasmlar, chizmalardan qiynalmay topa olish;
- chizg‘ich yordamida kesma uzunligini o‘lchash va berilgan uzunlikdagi kesmani chizish;
- atrof-borliqda yo‘nalish ola bilish;
- buyumlarni o‘lchash va og‘irligi bo‘yicha taqqoslash;

5-sinf
GIMNASTIKA

Nazariyma’lumotlar
SHaxsiygigiena,suvdachiniqishqoidalari,jismoniymashqlarninginsonhayotigazaruriyahamiyati.Ertalabkigigienikmashqlarnibajarishgatalablar.
SAFLANISHVAQAYTASAFLANISH.
“O‘ngga”,”CHapga”,”Orqaga” qadamlabburilishlar.”Safningeni”,”YOni”,”Masofasi”haqidatushuncha.”Diagonal”bo‘ylaborqagaqarama-qarshi,o‘ngga,chapgayurish.Birqatorlikolonnadan 2 (3-4)qatorlikolonnaga,ketma-keto‘ng (chap)gaburilibqaytasaflanish.YUrganda,burchaklardanburilibo‘tish.Xarakatdaoyoqnito‘g‘rialmashtiribyurish.!YArimqadam”,”To‘likqadambosibyuring!”buyruqlarinibajarish.
UMUMIYRIVOJLANTIRUVCHI (UR) VAXARAKATNUQSONLARINITUZATUVCHIMASHQLAR.
5-sinfmateriallaridanfoydalanish.
Asosiyholatlar:qo‘l,bosh,gavda,oyoqlarharakati.Gavdaegilganda,burilgandavaaylangandaboshnikerakliholatidatutish.Gavdanioldingaegishni,burilishlarniqo‘llarharakatibilanprujinasimonbajarish.
-qo‘llarnitepagako‘tarishbilanbiroyoqniorqagaqo‘yish.
-qo‘llargatayanibo‘tirib,oyoqnitepsinibtayanibyotishholatigakelish.
-qorindayotib,navbatma-navbatoyoqlarniko‘tarish (boshvaqo‘llarbirtekisdayotadivaoyoqlarbilantepagako‘tariladi)
-qorindayotib (qo‘llartirsakdanegilgan,iyakqo‘llartepasida)boshniko‘tarish (egilganqo‘ltirsaklariniorqagaolibo‘tish,qo‘lko‘kraklariumurtqapog‘onasigayopishtiriladi).
FAZO,MAKONVAQTGABOG‘LIQMUNOSABATLAVAANIQXARAKATLARNIRIVOJLANTIRISHMAQSADLARI.
Birqatorlikalonnada,qo‘llarnioldingauzatilganmasofadasaflanish. “Dioganal”bo‘ylabchiziqlarustidanyurish.Ko‘zlarni
yumib,orqagaburilish.”Ilonizi “ bo‘libyurish.Uzoqligibir-biridan 3 metrkeladigantaxminiymasofaninechtaqadamliginisanabo‘tish,xuddishumasofaniko‘zlariniberkitibnechtaqadamliginisanash.Gimnastikashotisiniushlabturib,oyoqlarninavbatma-navbatkeraklabalandlikkanazoratqilibvanazoratsizko‘tarish.Taxminiymo‘ljalbo‘yichayurish.Belgilanganjoylarga :o‘ngga,chapga,orqagasakrash.YUguribkelibsakrab,belgilanganjoygatushish.Aniqmasofadagito‘siqnitagidan,ko‘znazorativanazoratsizo‘tish.Turganjoyida 10 sek.davomidao‘rtatezlikdayugurish. 5-6 metrlikmasofaniikkioyoqdasakrabo‘tish.Vazifaniqanchavaqtdao‘tilganinio‘quvchilargaaytish.SHumasofaniikkibarobarsustbajarish.Engto‘g‘ribajargano‘quvchinianiqlash.
ENGILATLETIKA
Nazariyma’lumotlar:
YUguribkelibuzunlikkasakrashtexnikasi,detallari.
YUGURISH:oyoquchida,tovonda,yarimo‘tirib,orqabilanyurishlar.
Oyoquchida,tizzaniyuqorigako‘taribyurish.YUguribkelayotgandavazifabajarishuchunto‘xtash (o‘tirish,burilish,mashqbajarish).Qo‘ymaqadamlarbilano‘ngvachaptomonlardayurish.
YUGURISH:Birme’yorda 4 min. davomidao‘rtatezlikdayugurish.To‘g‘rimasofagaoyoquchidauzunqadamlarbilanyugurish.( qadamnikengligi 20-30 sm).
YUqorivapaststartdan 60 metrgatezyugurish.Turlid.x. (tayanibo‘tirish,tizzagatayanibo‘tirib,qorindayotib , yuguradigantarafgabelniqaratib)boshlabyugurish.Kichikto‘siqlardan (to‘ldirmato‘plar 50 sm. kenglik )o‘rtatezlikdayuguribo‘tish.Takroriyyugurish (30-50 m.).Paststartdanchiqibmasofabo‘ylabyugurish (30-60 m.).
SAKRASHLAR
Turganjoyidasakrog‘ichdaharhiltezlikdasakrash.Sakrog‘ichdaoldingasakrabyurish .Erkinusuldabirvaikkioyoqdato‘ldirmato‘plarustidansakrash.(to‘plarorasi 80-100 sm.,umumiymasofa 5 m.)qadamlabsakrab,ikkioyoqqatushish.Turganjoyidanuzunlikkasakrash.
ULOQTIRISH
Tennisto‘pinipolgaqattiquribtepagasakratish.
Tennisto‘pinitikmo‘ljalgauloqtirish.Xarakatdagimo‘ljalninishongaolish.To‘ldirmato‘pni (1 kg) birqo‘ldaturganjoydanirg‘itish.
XARAKATLIO‘YINLAR
“Ucharkoptok”,”Juftbo‘libilish”,”To‘qmoqlarhimoyasi”,”Otishma”,”To‘po‘rtaga”,”Kimuzoqqaotadi”,”Xo‘rozlarjangi”, vaboshqao‘yinlar.
YUgurishvabuyumlarniuzatishbilanbajariladiganchiziqliestafetalar:
“Boshqaruvchigato‘pniberma”,”Doiragatort”,”Ovchilarvao‘rdaklar”,”Doirabo‘ylabkoptoklarniquvish”,”Sakrog‘ichbilanestafetalar”,”Juft-juftbo‘libtortishish.
BASKETBOL
Nazariyma’lumotlar.
Basketbolo‘yinqoidalari,to‘pbilanmashqbajarayotgandatartibgarioyaqilish.
AmaliyMashg‘ulot.
Basketbolchiniturishholati.Turganda,o‘ngga,chapga,oldinga,orqagasiljibharakatqilish.Xushtakovozigato‘xtash.To‘pniko‘krakoldidan
ikkiqo‘llaboshirish.To‘pniikkiqo‘ldailibolish.To‘pniturganjoydavaxarakatdabirqo‘ldauribyurish.To‘pniikkiqo‘llappastdanxalqagatashlash. Xarakatlio‘yinlar:” To‘pkapitanga”,”Istehkomhimoyasi”,.
BADMINTON
Nazariyma’lumotlar.
Badmintono‘yinqoidalari.
AMALIYMASHG‘ULOT.
Raketkaniushlash,raketkanio‘ng ( ochiq),chap (berk), tomonlaribilanvolannitepadan,pastdanuribqaytarish.Raketkanio‘ngvachaptomonlaribilanvolannio‘yingakiritish.Tepadanuchuibkelayotganvolanniuribqaytarish.O‘quvo‘yinlari.

STOLTENNISI

Nazariyma’lumotlar.
Stoltennisio‘yinqoidalari.
AMALIYMASHG‘ULOT.
Raketkaniushlashtexnikasi.To‘pniraketkaningo‘ngvachaptomonlaribilanushlabturish.To‘niraketkaningo‘ngvachaptomonlaridaaylantirish.To‘pnio‘ngvachaptomonlaridaqaytarishmashqlari. To‘pnioldinga,orqaga,o‘ngvachaptomonlargaaylantirishusulibilano‘yingakiritish “Podrezka”,usulibilantanishtirish.O‘quvo‘yinlari.
FUTBOL.
Nazariyma’lumotlar.
Mini - futbolo‘yiniqoidalari.
Amaliymashg‘ulot.
To‘pnioyoqyuzi,uchi,ichkivatashqiyonibilantepiboshirish.To‘pnioyoqyuzivatashqiyonibilansurib,tepibolibyurish.To‘pnimaydontashqarisidano‘yingakiritish.Jarimato‘pinitepish.O‘quvo‘yinlari.
5-SINF
O‘QUVMEZONLARI
GIMNASTIKA
NAZORATMASHQLARI

Natijavabaho

O‘g‘ilbolalar Qizlar
“5” “4” “3” “5” “4” “3”
1.CHalqanchayotganholdagavdani 90 gr.ko‘tarish (marta) 10 8 5 8 6 4
2. Sakrog‘ichda 1 min. davomida
sakrash (marta) 40 30 20 45 35 25
3.Polgatayanibqo‘llarbukishvayozish (marta)
Qizlargimnastiko‘rindiqdan 8 6 4

5

4

3
4.Osilibturganholdatizzalarniko‘tarishvatushirish 10 8 6 8 6 4

5.Gardishnibeldaaylantirish 1 min. 50 40 30
1.Oraliqqaamalqilib “O‘nggaburiling”,”CHapgaburiling”,”Orqagaburiling”,buyruqlarnibajarish.
2.Dastlabkiholatlarniko‘znazoratisizbajarish.
3.Nishabtekislikdamuvozanatsaqlash
ENGILATLETIKA

NAZORATMASHQLARI

Natijavabaho
O‘g‘ilbolalar Qizlar
“5” “4” “3” “5” “4” “3”
1.60 m. masofagayugurish (sekund) 11 12 13 11/5 12/6 14/3
2.To‘ldirmato‘pniuloqtirish (1 kg) 5 4 3 4/5 3/5 2/5
3.Joyidanturibuzunlikkasakrash (sm) 1/20 1/10 1m 1/10 1m 90sm

1.YUrishningharhilturlarinibajarish.

2.Sekintezlikda 4 minutdavomidayugurish.
3.Turganjoydanuzunlikkasakrash.
BASKETBOL
Tikturganda,oyoqlarbilanyongaqo‘ymaqadamlarqo‘yibsiljish.Xushtakovozinieshitibto‘xtash .To‘pnioshirish,ilibolish,urib,yuribto‘xtab,ikkiqo‘ldaxalqagatashlash.
Badminton.
1. Oddiyo‘yinqoidalarinibilish.
2.Valannio‘yingakiritish:5 imkoniyatdan
3 martato‘g‘ribajarsa “5”baho
2 martato‘g‘ribajarsa “4”baho
1 martato‘g‘ribajarsa “3” baho
STOLTENNISI.
1.Oddiyo‘yinqoidalarinibilish.
2.To‘pnio‘yingakiritish:5 imkoniyatdan
3 martato‘g‘ribajarsa “5”baho
2 martato‘g‘ribajarsa “4”baho
1 martato‘g‘ribajarsa “3” baho
MINIFUTBOL
1.Oddiyo‘yinqoidalarinibilish
2. To‘pnitepib,suribolibyurish,to‘xtashvaoshirish.
3. Jarimato‘pinizarbbilantepish (7 metrdan ,3x2 darvozaga) 5 imkoniyatdan:
3 martadarvozato‘rigatushirsa “5”baho
2 martadarvozato‘rigatushirsa “4”baho
1 martadarvozato‘rigatushirsa “3” baho