5-sinf Adabiyot Sana

3. Yangi mavzu . (15 daqiqa)

Muhammad Aminxo’ja Mirzaxo’ja o’g’li Muqimiy 1850-yilda Qo’qon shahrining Bekvachcha mahallasida , novvoy oilasida tug’ilgan. Muqimiy dastlab o’z mahallasida mulla Abduhalil maktabida tehsil oldi. Shoirning ilm o’rganishi , badiiy adabiyotga qiziqishida uning onasi Oyshabibi aytib bergan ko’plab ertak va qo’shiqlarning ta’siri kuchli bo’ladi.

Muqimiy dastlab Qo’qondagi “Hokim oyim” madrasasida tehsil oldi. 1872-73 yillarda Buxoroga borib, u yerdagi “Mehtar anbar” madrasasida o’qishni davom ettirdi. 1876-yilda o’qishni tamomlab Qo’qonga qaytadi. Shoir dastlab yer qurilishi mahkamasida mirzalik, so’ng Sirdaryo yoqasida joylashgan Oqjardagi promda pattachilik qiladi. Moddiy muhtojlik Muqimiyning oilasini buzilishiga olib keladi. So’ngra shoir o’z ota uyini tark etib, shu mahallada joylashgan Hazrat madrasasidan bir hujra oladi. Shu “hujrai tang va torlikda bekaslik va g’ariblik chirog’ini yoqib” muhtojlikda umr o’tkazadi. Muqimiy o’z hayotini ijod va mutolaaga bag’ishlaydi. Zamonasining yetuk xattoti bo’lgan Muhammad Yusuf xattotdan ta’lim olib, xattotlik bilan shug’ullanadi. Bu davrga kelib Muqimiy o’zining jo’shqin lirikasi va davrning hukmron ijtimoiy guruhlarini achchiq tanqid ostiga oluvchi hajviy asarlari, yumori bilan shuhrat qozonadi. O’z davrining adabiy harakati yetakchilaridan biriga aylanadi. Muqimiy Qo’qonda Furqat, Zavqiy, Nisbat, Muhayyir, G’aribiy, Nasimiy, Mavlaviy va boshqa shoirlardan tashkil tyopgan adabiy guruhga boshchilik qiladi. Toshkent, Fatg’ona vodiysining bir necha shahar va qishloqlariga sayohatga chiqadi. Muqimiy xastalik tufayli 1903-yilda , 53 yoshida vafot etadi.

Muqimiy lirikasida g’azal, muxammas, murabba’, masnaviy, ruboiy, tuyuq, fard kabi janrlar o’rin olgan. Ayniqsa shoir sayohatnoma janrining shakllanishi va rivojlanishiga katta hissa qo’shgan.

4.Mustahkamlash.(10 daqiqa)

1.Muqumiy qachon va qayerda tug’ilgan?

2.Shoirning hayoti qanday kechgan?

3.U boshchilik qilgan adabiy guruhda kimlar bore di?

4.Muqumiy qaysi janrlarda ijod qilgan