5-sinf adabiyot (0001)

8-adabiyoti bo‘yicha
1.Lutfiyning “Ayog‘ingg‘a tushar har lahza gisu…” radifli g‘azali taqte’si to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping.
A. V- - V / V- -V / V-
B. - - V / V - - V / V- - V / V - -
C. – V - - / - V - - / -V - - / - V –
D.V - - - / V - - - / V - - (yoki V - ~)
2. Bytlari mantiqan ketma-ketlikkaega bo‘lgan g‘azallar qanday ataladi?
A. yakpora g‘azallar
B. parokanda g‘azallar
C. voqeaband g‘azallar
D. musalsal g‘azallar
3. Qani mening borsam joni-dilim deb, Chamanda sayragan u bulbulim deb O‘ldirsa o‘ldirsin yolg‘iz ulim deb Tag‘i qaytib, Bahra toqqa jo‘nadi.
Ushbu parchada qaysi xalq dostoni qahramonining ruhiy holati Ifodalangan?
A)“Rustamxon” da Sultonxon”
B) “Alpomish”da Boybo‘ri
C) “Kuntug‘mish”da Kuntug‘mish
D) “Ravshan”da Hasanxon
4.Alisher Navoiyning qaysi g‘azalining maqta’sida “Navoiy” so‘zibilan o‘zakdosh so‘z vositasida ishtiqoq san’ati yaratilgan?
A) “Kelmadi” ” radifli g‘azali
B) “Bo‘ldum sanga” ” radifli g‘azali
C) “Bo‘l” ” radifli g‘azali
D)”Qilgil” radifli g‘azali
5) “Ittifoqni, ne el ekanini bilmagan, yolg‘iz o‘z manfaatini shaxsiyati yo‘lida bir-birini yeb-ichgan mansabparast, dunyoparast va shuhratparast muttahamlar Turkiston tuprog‘idan yo‘qolmay turib, bizning odam bo‘lishimizga aqlim yetmay qoldi”. Ushbu parcha qaysi asardan olingan?
A) “Qutlug‘ qon”
B) “O‘tkan kunlar”
C) “Kecha va kunduz”
D) “Mehrobdan chayon”
6. Lutfiy g‘azallaridan qaysi biriga Nodira o‘xshatma yozgan?
A)”Xoh inon, xoh inonma” radifli g‘azaliga
B) “Ayoqinga, tushar har lahza gisu” ” radifli g‘azali
C)”Bu ko‘nguldir, bu ko‘ngul” ” radifli g‘azali
D) “Ne bo‘lursan” ” radifli g‘azali
7.Baytlari o‘zaro chambarchas bog‘liq bo‘lgan, ma’no-mantiq jihatidan kuchli tarzda biri ikkinchisini taqazo etib keladigan g‘azallar qanday ataladi?
A. yakpora g‘azallar
B. parokanda g‘azallar
C. voqeaband g‘azallar
D. musalsal g‘azallar
8.Quyida berilgan qaysi g‘azal vazni aruzning mafoiylun –mafoilyun- faulun (yoki mafoiyl) vaznida yozilgan?
A) “Kecha kelgumdir debon, ul sarvi gulro‘ kelmadi…”
B) “Jong‘a chun derman: ne erdi o‘lmakim kayfiyati?…”
C) “Qaro ko‘zim kelu, mardumlig‘ endi fan qilg‘il…”
D) “Ayoqingga tushar har lahza gisu”
9.A Navoiyning qaysi g‘azalida maq’tasida “ishq o‘ti senga azalning qismati ekan “ mazmunidagi misralar o‘rin olgan?
A) “Bo‘l” radifli g‘azali
B) “Yo‘q” radifli g‘azali
C) “Jong‘a chun derman; ne erdi o‘lmakim kayfiyati g‘azali”
D) “Bo‘ldim sanga” radifli g‘azali
10.Qaysi she’ri janr g‘azal kabi qofiyalanish tizimiga o‘xshasa-da unda taxallus kamdan kam qo‘llanadi, mavzu doirasi chegaralanmagan?
A) Qit’a B) Musaddas C)Masnaviy D) Ruboiy
11.A. Navoiyning qaysi g‘azalida har bir baytida kamida bir tazod san’atiga duch kelamiz?

A) “Qilg‘il” radifli g‘azalida

B) “Yo‘q” radifli g‘azali
C) “Jong‘a chun derman; ne erdi o‘lmakim kayfiyati g‘azali”
D) “Bo‘ldim sanga” radifli g‘azali
12.Xalqaro Bobur jamg‘armasi tashabbusi tashabbusi bilan 2006-yil Hirotda qaysi ijodkorning qabri aniqlashtirilib, u yerda o‘zbek milliy uslubida ayvonli yangi maqbara bunyod etiladi?
A) A Navoiy B) Jomiy
C) Husayn Boyqaro D) Lutfiy
13.A. Navoiy inson umridagi qaysi davrni “Tufliyat avoni” deb atagan?
A) yigitlik davrini B) qarilik davrini
C) o‘rta yoshlik davrini D) bolalik davrini
14.Tuyuq janrining asasiy qoidasiga aylangan 4ta adabiy-badiiy talabni aniqlang?
1) tuyuq to‘rt misradan iborat bo‘ladi; 2)tuyuq sochma she’r shaklida bo‘lishi kerak; 3) a-a-a-a yoki a-a-b-a tarzida qofiyalanadi; 4) tuyuq ramali musaddasi mahzuf vaznida yozilishi kerak;5) tuyuqda qofiyaga olingan so‘zlar albatta tajnisli bo‘lishi kerak; 6)tuyuq masnaviy tarzida yozilishi kerak; 7)tuyuqlarga nasriy nom qo‘yish va taxallus qo‘llash mumkin
A) 1,2,5,6 B) 1,3,4,6 C) 1,3,4,7 D) 1,3,4,5
15.Navoiyning qaysi g‘azalida Jomi Jam va Xizr timsollari keltirilgan?
A) “Kelmadi” ” radifli g‘azali
B) “Bo‘ldum sanga” ” radifli g‘azali
C) “Bo‘l” ” radifli g‘azali
D)”Qilgil” radifli g‘azali
16. Lutfiyning aruzning hazaji musaddasi mahzuf vaznida yozilgan g‘azalini aniqlang?
A) “Bu ko‘nguldir bu ko‘ngil”radifli g‘azali
B) “Ayoqingg‘a tushar har lahza gisu” g‘azali
C) “Bo‘ldum sanga” radifli g‘azali
D) “Xoh inon, xoh inonma” radifli g‘azali
17.A. Navoiyning qaysi g‘azalida maqta’dan boshqa barcha baytlarning birinchi misralarida ichki qofiyaga qat’iy amal qilingan?
A) “Deyin” ” radifli g‘azali
B) “Yo‘q” ” radifli g‘azali
C) “Bo‘l” ” radifli g‘azali
D)”Qilgil” radifli g‘azali
18.A Navoiyning “Xozoyin ul- maoniy” devoniga necha xil lirik janrga oid asarlar kiritilgan?
A) 16 xil B) 14 xil C) 21 xil D) 18 xil
19.A. Navoiy qaysi g‘azalida “ Ey yor, yo‘rg‘a oting ayoqlariga bag‘rim qonidan xino bog‘lab, g‘amingda qiynalib, azob- uqubat chekayotgan jon ipinini itingning bo‘yniga arqon qilib bog‘la” mazmunidagi bayt keltirilgan?
A) “Kelmadi” ” radifli g‘azali
B) “Bo‘ldum sanga” ” radifli g‘azali
C) “Bo‘l” ” radifli g‘azali
D)”Qilgil” radifli g‘azali
20.G‘. G‘ulomning qaysi asari uchun davlat mukofotiga sazovor bo‘lgan?
A) “Vaqt she’ri uchun
B) “Sharqdan kelayotirman “she’riy to‘plami uchun
C) “Shum bola” qissasi uchun
D) “Ko‘kan” poemasi uchun
21.Petrarka va Sapfo kabi qadimgi Rim shoirlari nomi tilga olingan she’r va uning muallifi berilgan qatorni toping?
A) U.Nosir “Nil va Rim”
B) Fitrat “Go‘zalim bevofo gulistonim”
C) Fitrat “Mirrix yulduziga”
D) U.Nosir “Monolog”
22.Turkiy adabiyotda qit’aning dastlabki namunalari qaysi asarda uchraydi?
A) Xo‘jandiy “Latofatnoma”
B) M. Koshg‘ariy “Devoni lug‘at it turk”
C) Rabg‘uziy “Qissasi Rabg‘uziy”
D) Yusuf Xos Hojib “Qutadg‘u bilig”
23.“Qutadg‘u bilig”ning Vena nusxasi qayerda qaysi yozuvda ko‘chirilgan?
A) Hirotda arab yozuvuda
B) Hirotda uyg‘ur yozuvida
C) Venada uyg‘ur yozuvida
D) Turkiyda arab yozuvida
24.Navoiy qit’asidagi “Kamol kasb etkim…” so‘zlarining asl ,ma’nosi qaysi qatorda to‘g‘ri izohlangan?
A) Kamolga yetishni o‘zingga kasb qilib ol
B) Kasbing bilan kamolga yet
C) Kasbing kamolini o‘rgan
D) Kasb o‘rganishni kamolga yetkaz
25. “Kichkin shahzoda” asarida “ dunyodagi eng go‘zal va hasratli makon “ sifatida tilga olingan joy qayer edi?
A) Sahro B) Dengiz qirg‘og‘i
C) Muzlik D) O‘rmon
26. “eng eski turkey adabiyot namunalari”, “O‘zbek adabiyoti namunalari”, “O‘zbek kilassik musiqasi va uning tarixi” kabi ilmiy asarlar muallifi kim?
A) Cho‘lpon B) Abdurauf Fitrat
C) Hamza Hakimzoda Niyoziy D) Furqat
27.Quyida berilgan qaysi g‘azal musajja usulida bitilgan?
A) Fuzuliyning “Mani jondan o‘sandurdi…” matla’li g‘azali
B) Fuzuliyning “So‘r” radifli g‘azali
C) Navoiyning “Qilg‘il” radifli g‘azali
D) Nodiraning “Doda keldim” matla’li g‘azali
28.Yusuf Xos Hojibning “Qutadg‘u bilig” dostoni haqidagi qaysima’lumotlar to‘g‘ri emas?
1) Asarning Vena nusxasi Hirotda ko‘chirilgan.
2) Asarning Vena nusxasini sharqshunos Valizoda fanga ma’lum qilgan
3) Asrning Namangan nusxasini Abdurauf Fitrat Muhammad hoji Eshon Lardasherdan olishga muyassar bo‘lgan
4)Asarning Vena nusxasini Jaubert Amade sotib olib, saroy kutibxonasiga keltirgan.
A) 1,3 B) 2,4 C) 1,4 D) 3,4
29.Nodiraning qaysi she’rida tarso qiziga ishqi tushgan Shayx Sa’non va payg‘mbar Sulaymon tilga olinib, tlmehning go‘al namunasi yaratilgan?
A) “Doda keldim…”
B) “Vasl uyin obod qildim…”
C) Kel daxrni imtixon etib ket…”
D) Fig‘onokim garishi davron ayirdi shahsuvorimdin…”
30. U. Noir qaysi she’rida “O‘z zimmamga kata ish oldim “ deb yozadi?
A) “Nil va Rim” B) “Bog‘im”
C) “Yurak” D) “Monolog”
31.Muhammad Fuzuliy qaysi asarida A.Navoiyni “Manzuri shahonshohi Xuroson” deya tilga oladi?
A) “Layli va Majnun”
B) “Shikoyatnoma”
C) “Soiynoma”
D) “Sihhat va Maraz”
32.Nodira qaysi g‘azalida yorning tik qomatini yoki, aksinch, o‘zning tik qomatini ng bukilgan holatlarini tasvirlash maqsadida mumtoz adabiyotimizda an’anaviy bo‘lgan daraxtlar (“Sarvi ozod”, “sarvi noz”, “Nahli oh”, “Shohi Shamshod” ) timsollaridan mahorat bilan foydalanadi?
A) “Doda keldim…”
B) “Vasl uyin obod qildim…”
C) Kel daxrni imtixon etib ket…”
D) Fig‘onokim garishi davron ayirdi shahsuvorimdin…”