5-Мавзу: Ўзбекистонда фуқаролик жамиятининг демократик асосларини шакллантириш, амалга оширилган сиёсий ислоҳотлар

3.Оммавий ахборот воситаларнинг ҳуқуий асосларини яратилиши.
Ўзбекистонда оммавий ахборот воситалари фаолиятининг ҳуқуқий асосларини яратиш борасида ҳам бир қатор чора-тадбирлар амалга оширилди. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси оммавий ахборот воситаларининг эркинлиги, уларнинг қонун доирасидаги фаолияти, цензурага йўл қўйилмаслиги тўғрисидаги ҳуқуқларини кафолатлайди (67-модда). Қабул қилинган қонунлар, шу жумладан, "Нашриёт уйлари фаолияти тўғрисида", "Муаллифлик ҳуқуқи ва бошқа ҳуқуқлар тўғрисида" (1996 йил августь), "Ахборот олиш эркинлиги ва кафолатлари тўғрисида", "Журналистлар фаолиятини ҳимоя қилиш тўғрисида" (апрель) 1997), "Оммавий ахборот воситалари тўғрисида" (1997 йил декабрь)ги қонунларда демократик жамиятга мос келадиган оммавий ахборот воситалари фаолиятининг ҳуқуқий асослари баён қилинган.
Президент фармонлари, ҳукумат қарорлари, Олий Мажлис томонидан мустақиллик йилларида қабул қилинган қонунлар оммавий ахборот воситаларининг "тўртинчи ҳокимият" даражасида ишлашига шароит яратмоқда.
Ушбу даврнинг муҳим аҳамиятга эга бўлган сиёсий ва ҳуқуқий ҳужжатларидан бири - 2007 йилда Ўзбекистон Республикаси Конституциясидан мамлакат Президенти бир вақтнинг ўзида ижро этувчи ҳокимият бошлиғи эканлиги белгилаб қўйилган нормаларни чиқарилиши бўлди. Конституциянинг 89-моддасида: «Ўзбекистон Республикасининг Президенти давлат бошлиғидир ва давлат органларининг келишилган ҳолда ишлашини ва ўзаро ҳамкорлигини таъминлайди», - дейилган.
Либераллаштириш йўлидаги яна бир муҳим қадам - авваллари Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан илгари сурилган Вазирлар Маҳкамаси раиси лавозимининг бекор қилиниши бўлди.. Қабул қилинган қонунларга мувофиқ, Бош вазир нафақат Вазирлар Маҳкамасининг фаолиятини ташкил қилади, балки унга раҳбарлик қилади, унинг ишининг самарадорлиги учун шахсан жавоб беради, Вазирлар Маҳкамаси мажлисларида раислик қилади, ҳужжатларни имзолайди, давлат ва иқтисодий масалалар бўйича қарорлар қабул қилади.
Шу билан бирга, мамлакатимиз аҳолисининг сиёсий маданияти ва ижтимоий онгининг ўсиб бораётган даражаси ва жамиятни демократлаштириш ва либераллаштириш, жадал ривожланиб бораётган жараёнлар, кўп партиявийлик тизимнинг кучайиши давлат ҳокимиятининг учта субъекти: ҳокимият, қонунчилик, ҳокимиятнинг тенг тақсимланишини таъминлаш учун зарур шарт-шароитларни яратди.