5-Mavzu. Nozogeografik tadqiqotlarda demografik bilimlarning qo’llanilishi

Turli mamlakatlarda bo’ladigan o’lim hollarining soni bir-biridan ancha farq qilishini ko’rsatadi. Hayotning birinchi yilidagi o’lim darajasi, katta yoshli guruhlarni hisobga olmaganda, keyingi yillarda ro’y beradigan o’lim hollaridan ancha yuqori bo’ladi. O’rtacha umrning qancha bo’lib chiqishini go’daklar o’limi ko’p jihatdan belgilab beradi. Modomiki shunday ekan, aholi o’limini kamaytirish va umrini uzaytirish uchun olib boriladigan kurash bolalar o’limiga qarshi chora-tadbirlarni o’z ichiga olishi kerak. Bolalar o’limining darajasi ular hayotining turli davrlarida bir xil bo’lmaydi. Tug’ruq chaqaloq uchun jiddiy xatar omili bo’lib hisoblanadi, bola hayotning birinchi yilida o’lib qolish xavfi ham ancha katta bo’ladi. Bola yashab, kundan kun, haftadan hafta, oydan oy o’tib borgan sayin bu xavf-xatar kamayib boradi. SHu munosabat bilan ko’rsatkichlarni hisoblab chiqish uchun quyidagi tushunchalardan foydalaniladi.

• Turli mamlakatlarda bo’ladigan o’lim hollarining soni bir-biridan ancha farq qilishini ko’rsatadi. Hayotning birinchi yilidagi o’lim darajasi, katta yoshli guruhlarni hisobga olmaganda, keyingi yillarda ro’y beradigan o’lim hollaridan ancha yuqori bo’ladi. O’rtacha umrning qancha bo’lib chiqishini go’daklar o’limi ko’p jihatdan belgilab beradi. Modomiki shunday ekan, aholi o’limini kamaytirish va umrini uzaytirish uchun olib boriladigan kurash bolalar o’limiga qarshi chora-tadbirlarni o’z ichiga olishi kerak. Bolalar o’limining darajasi ular hayotining turli davrlarida bir xil bo’lmaydi. Tug’ruq chaqaloq uchun jiddiy xatar omili bo’lib hisoblanadi, bola hayotning birinchi yilida o’lib qolish xavfi ham ancha katta bo’ladi. Bola yashab, kundan kun, haftadan hafta, oydan oy o’tib borgan sayin bu xavf-xatar kamayib boradi. SHu munosabat bilan ko’rsatkichlarni hisoblab chiqish uchun quyidagi tushunchalardan foydalaniladi.