5 мавзу: “Мен” концепцияси ва гормонал ўзгаришлар натижасида юзага келадиган муаммолар ечими

5 мавзу: “Мен” концепцияси ва гормонал ўзгаришлар натижасида юзага келадиган муаммолар ечими.

3 амалий машғулот вазифаси

1. 
   Шахс «Мен» и деганда нима тушунилади?
   

«Шахс» тушунчаси психологияда энг кўп қўлланиладиган тушунчалар сирасига киради. Психология ўрганадиган барча феноменлар айнан шу тушунча атрофида қайд этилади. Инсон руҳий олами қонуниятлари билан қизиққан ҳар қандай олим ёки тадқиқотчи ҳам шахснинг ижтимоийлиги ва айнан жамият билан бўлган алоқаси масаласини четлаб ўтолмаган.

Шахснинг ўзи, ўз хулқ-атвори хусусиятлари, жамиятдаги мавқеини тасаввур қилишидан ҳосил бўлган образ - «Мен» - образи деб аталиб, унинг қанчалик адекватлиги ва реалликка яқинлиги шахс баркамоллигининг мезонларидан ҳисобланади.
«Мен» - образининг ижтимоий психологик аҳамияти шундаки, у шахс тарбиясининг ва тарбияланганлигининг муҳим омилларидан ҳисобланади. Шу нуқтаи назардан олиб қаралганда, тарбия шахснинг ўзи ва ўз сифатлари тўғрисидаги тасаввурларининг шаклланиши жараёнидир, деб таъриф бериш мумкин.
Демак, ҳар бир инсон ўзини, ўзлигини канчалик аниқ ва тўғри билса, тасаввур қилолса, унинг жамият нормаларига зид ҳаракат қилиш эхтимоли ҳам шунчалик кам бўлади, яъни у тарбияланган бўлади. «Мен» - образининг ижобий ёки салбийлигида яна ўша шахсни ўраб турган ташқи муҳит, ўзгалар ва уларнинг муносабати катта рол ўйнайди.

2. 
   Нима учун инсонларда манфаат устунлик қилади?
   

Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларацияси қабул қилинган кун — 1948 йил 10 декабр — бутунжаҳон байрами бўлиб қолди, чунки, мазкур ҳужжат барча учун камситишларсиз, инсонга эркин ва мақбул шароитларда ижтимоий адолатни эълон қилган биринчи ҳужжатлардан бири эди. Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларацияси асосида ўнлаб ҳужжатлар: юридик кучга эга бўлган пактлар, конвенциялар, протоколлар ишлаб чиқилди.

Уларда демократия ва бағрикенглик, яъни бошқаларнинг фикрлари, динга эътиқод, уларнинг ўзини тута билиши, инсон ҳуқуқлари ва эркинликлари, тинчлик ва тараққиёт умумэътироф этилган универсал қадриятлар мақомига эгалиги тўғрисида қатъий фикрлар юритилади. Инсон ҳуқуқларини мустаҳкамлаш ва ҳимоя қилишда таълимнинг роли кўплаб халқаро ҳужжатларда қайд этилади.
Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларацияси қабул қилингандан кейинги ўн йилликларда БМТ, ХСТ, ХМТ, ЮНЕСКО, Европа Кенгаши, ЕХҲТ ва бошқа халқаро ташкилотлар кўплаб муҳим фундаментал ҳужжатларни қабул қилдики, уларда инсон ҳуқуқлари соҳасидаги таълимни инсонпарварлик ғоялари асосида қуриш тўғрисидаги қоидалар ривожлантирилди.
Хусусан, 1974 йил 19 ноябрь куни ЮНЕСКОнинг Бош конференцияси томонидан Халқаро тушуниш, ҳамкорлик ва тинчлик руҳида тарбиялаш ҳамда инсон ҳуқуқлари ва асосий эркинликларига ҳурмат руҳида тарбиялаш тўғрисидаги тавсиянома қабул қилинди.

3.