5-mavzu: islomdagi mazhablar va yo’nalishlar


SUNNIYLIK (AHLI SUNNA VAL-JAMOA) YO‘NALISHI



Download 293,4 Kb.
Pdf ko'rish
bet6/9
Sana02.06.2022
Hajmi293,4 Kb.
#630456
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
ISLOMDAGI MAZHABLAR VA YO’NALISHLAR

5.4. SUNNIYLIK (AHLI SUNNA VAL-JAMOA) YO‘NALISHI 
657 yilgi voqealar va ularning natijasida kelib chiqqan firqabozlik sharoitida ham o‘rta 
yo‘lni tutgan, davlat rahbarlariga qarshi bormagan, o‘zlarini sunnatga amal qiladigan va jamoatdan 
ajralmaydiganlar guruhi sunniylar yoki “ahli sunna val jamoa” deb ataldi. Bugungi kunda 
sunniylar dunyo musulmonlarining 92,5 foizini tashkil etadi. 
Sunniylik doirasida to‘rt fiqhiy mazhab (
arab.
yo‘l) va ikki aqidaviy ta’limot mavjud bo‘lib, 
xorijiy va shia firqalaridan farqli ravishda ular bir-birlarini rad etmaydilar. Bugungi kunga qadar 
ham, sunniy ulamolar to‘rttala fiqhiy va ikkala aqidaviy mazhablarning to‘g‘ri ekani, ularning bir-
birini to‘ldirishi, bunday farqlilik tarixiy, ijtimoiy omillar mahsuli ekani va bu musulmonlar uchun 
osonlik yaratishiga ittifoq qilishgan. 
“Ahli sunna val-jamoa” tarkibiga kiruvchi 
fiqhiy mazhablar
quyidagilardir: 
Hanafiylik mazhabi
.
Hanafiya mazhabining asoschisi al-Imom al-A’zam Abu Hanifa an-
Nu’mon ibn Sobit al-Kufiy (80-150/699-767) – forslardan bo‘lib, umaviylar (661-750) va 
abbosiylar (750-1258) davlati ayni avj olgan davrda yashagan tobiinlardandir. Abu Hanifa Anas 
ibn Molik bilan uchrashgan va undan “Ilm talab qilish har bir muslim uchun farzdir” hadisini 
rivoyat qilgan. Uni “ahli ra’y Imomi”, “ahli Iroq faqihi”, “Hanafiy mazhabi sohibi” kabi nomlar 
bilan manbalarda keltiriladi. Kasbi gazlama savdosi bilan shug‘ullanish edi. YOshlik chog‘idayoq 
Qur’onni yod olgan. 18 yil ustozi Hammod ibn Abi Sulaymondan tahsil olgan. Fiqh ilmini Ibrohim 
an-Naxaiy va ash-SHa’biydan olgan. Abu Hanifaning etuk talabalaridan Abu YUsuf (113-
182/731-769) va Muhammad ibn al-Hasan ash-SHayboniylarni (132-189/709-805) alohida aytib 
o‘tish zarur. 
Hanafiy mazhabi “nass”lardan (ya’ni Qur’on va hadis) tashqari hadislarni qabul qilishda 
alohida shartlarni belgilaganligi, qiyos (analogiya), istehson prinsiplaridan foydalanishi, 
Movarounnahr maktabi mahalliy urf-odatlarni huquq manbai sifatida qabul qilishi bilan ajralib 
turadi. Boshqa mazhablardan farqli jihatlar mazkur xususiyatlar negizida yuzaga keladi. 
Hanafiya mazhabi asosan Albaniya, Bosniya va Gersegovina, Turkiya, Suriya, Iroq, 
Afg‘oniston, Pokiston, Hindiston, Bangladesh, Turkmaniston, O‘zbekiston, Qirg‘iziston, 
Qozog‘iston, Tojikiston, Rossiya, Jibuti, Eritreya mamlakatlarida keng tarqalgan. 

Download 293,4 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish