5-Mavzu: Individual ta`lim texnologiyasi Reja

V.D.Shadrikov gipotezasigako‘ra agar bolagamurakkablashib boruvchi vazifalarning tafsiloti berilsa, unga o‘rganish jarayonini motivatsiyalash taklif etilsa, lekin bolaga shu bugun uning uchun mumkin va qulay ishlash imkoniyati qoldirilsa, o‘quvchilar qobiliyati samarali rivojlanadi deb hisoblanadi. V.D.Shadrikov metodikasi asosini har bir o‘quvchining qobiliyatiga qarab o‘qitishga imkon beradigan olti darajadagi o‘quv rejasi, dastur va metodik qo‘llanma tashkil etadi. Har bir fanning murakkablik darajasiga ko‘ra kuchi yetgan variantni tanlab olib, o‘quvchilar sinfda tez-tez almashib turadi va fanning hajmi va mazmunini qo‘ldan chiqarmay birgalikda o‘quv dasturini o‘zlashtirishga harakat qiladilar. Murakkablik daiajasini tanlash tezlikda amalga oshiriladi va ba'zan uni amalga oshirib bo‘lmaydi. Chunki sinfdagi o‘quvchilaming tenglashish, qobiliyati holatiga bog‘liq bo‘ladi. Murakkablikning olti darajasi amalda barcha bolalarga e’tibor berishga, barchaning kuchi yetadigan hamda o‘quvchining qobiliyatiga, uning rivojlanishiga moslangan, o‘quv jarayonini tashkil etishga imkon beradi. Bu o‘qitishni individuallashtirish mualliflik texnologiyasi negizida umumiy tamoyillar mavjud:

• individuallashtirish oiqitish jarayoni strategiyasidir;

• individuallashtirish—individuallikni shakllantirishning zaruriy omili;

• barcha o'rganiladigan fanlarda individuallashtirilgan o‘qitishdan foydalanishning mumkinligi;

• individual ishlami otquv faoliyatining boshqa shakllari bilan integrasiyalash;

• individual suratda, uslubda oirganish.

Individuallashtirish texnologiyasining umumiy xususiyatlariga quyidagilar kiradi;

• ofzlashtira olmaslikka olib keluvchi omillami qayd qilish;

• fikrlash jarayonida bilim, malaka, ko(nikmalanti egallash asnosida individual kamchiliklami tuzata olish usullari; ”*

• oila tarbiyasidagi motivatsiyaning bof’linmasligj hamda iroda sustligi

kamchiliklarini qayd qilish va yenga olish;

• qobiliyatli va iste’dodli oiquvchilarga nisbatan oiquv jarayonini

optimamshtirish (ijodiy faoliyat, sinf va sinfdan tashqari ishlami hisobga olish);

• oiqitish jarayonini tanlash erkinligini berish;

• umumiy oiquv malakalari va kolnikmalarini shakllantirish;

128

• (fquvchilaming o'z-o'ziga mos baho bera olishini shakllantirish;

• o'qitishning texnik vositalaridan, shuningdek, EHMdan foydalanish.

0 ‘qitishni individuallashtirish texnologiyasiga quyidagilar kiradi:

Batov tizimi. AQShda ishlab chiqilgan bu tizimda o‘quv jarayoni ikki qismgabo‘linadi:

Birinchi qism- butunicha sinf ishi. Ikkinchi qism- individual mashg‘ulotlar.Bunday mashg‘ulotlar unga zaruriyat sezgan o‘quvchilar bilan yo umum-tomonidan qabul qilingan me’yorlardan orqada qolmaslik yoki nisbatan rivojlangan qobiliyatlari bilan ajralib turganlar bilan bir qatorda bo‘lishini ta’minlash maqsadida o‘tkaziladi. Yuqori qobiliyatli kategoriya o‘quvchilar bilan o‘qituvchi, nisbatan kamroq qobiliyatli va qoloq o‘quvchilar bilan o‘qituvchi yordamchisi shug‘ullanadi.

sss