5-mavzu: Diniy madaniyat

5-mavzu: Diniy madaniyat

• Reja:
• 1. Yahudiylik dinining vujudga kelishi va bayramlari.
• 2. Xristianlikning vujudga kelishi. «Bibliya» xristianlikning muqaddas kitobi.
• 3. Islom – jahon dini. Islamning asosiy manbalari.

Yahudiylik manbalari

• Tora (Tavrot) – yozma;
• Talmud – og‘zaki. Mishna va Gemara kitoblaridan majmuasi

Yahudiylarning bayramlari:

• Pasxa (Pesax)-yahudiylarning Misrdagi qulliqdan qutulib chiqqanlari munosabati bilan nishonlanadi.
• Shabuot (Shevuot) - Sinay tog‘ida Musoga Xudo tomonidan Toraning berilishini nishonlab o‘tkaziladigan bayram.
• Rosh-Ashona - poklanish bayrami.

Iso nomiga qushiluvchi Masih so‘zi qadimiy yahudiy tili - ivritdagi «moshshax» so‘zidan olingan bo‘lib, «silangan» yoki «siylangan» ma'nolarini beradi. Grekchada bu so‘z «xristos» shakliga ega. Bundan tashqari xristianlik Iso Masihning tugilgan qishlog‘i «Nazaret» bilan boglab nasroniyya, nasroniylik shaklini olgan.

Islom so‘zi arabcha «Ollohga o‘zini toshiirish», «itoat etish», «taslim bo‘lish”, «bo‘ysunish» ma'nolarini beradi. Islomning asosiy manbasi - Qur'oni karim. Payg‘ambari Muhammad ibn Abduloh ibn Abd al-Muttalib (milodiy 571 yil 21 aprelda tug‘ilgan, 632 yil 9 iyunda vaf.et.) Nabiiy va Rasul deb tan olinadi.

Islom aqidasi, asosan yetti narsa — Allohga, uning farishtalariga, nozil qilgan muqaddas kitoblariga, yuborgan payg‘ambarlariga, oxirat kuniga, taqdirning yaxshiligi va yomonliga Allohdan ekanligiga, o‘lgandan keyin qayta tirilishga imon keltirishdan iborat.

Islom dini arkonlari besh vazifani yuklaydi: 1) Allohning yagona iloh ekanligiga va Muhammad a.s. unish payg‘ambari ekanligiga guvohlik berish; 2) kuniga besh mahal namoz o‘qish: 3) miqdoriga yetganda o‘z molidan zakot berish; 4) har yili Ramazon oyida ro‘za tutish; 5) qodir bo‘lsa umrida bir marta haj qilish.

Qur`on (o‘qimoq) 114 ta suradan iborat. Matnlarning taqsimlanishiga ko‘ra oyatlar turlicha bo‘linadi, ya'ni 6204, 6232, 6666 gacha bo‘lgilanadi.

Xadis – (yangi, xabar, hikoya, so‘z) Muhammad (a.s.)ning aytgan so‘zlari, qilgan ishlarini o‘zida mujassamlashtirgan rivoyatlar.

“Sihoh as-sitta” xadislar majmuasi asoschilari.

• Al-Buxoriy
• Nishopuriy
• Sijistoniy
• Nasoiy
• Ibn Mojja
• At-Termiziy