5-мавзу. Бозор иқтисодиётнинг мазмуни ва г амал қилиши бозорнинг мазмуни 2

5-МАВЗУ. БОЗОР ИҚТИСОДИЁТНИНГ МАЗМУНИ ВА Г АМАЛ ҚИЛИШИ
1.

• Бозорнинг мазмуни

2.

• Бозорнинг вазифалари

2.

• Бозорнинг турлари ва тузилиши.

3.

• Бозор инфратузилмаси

РЕЖА:
Бозор ва бозор иқтисодиётининг фарқи
Бозор иқтисо-диёти
Ишлаб чиқариш
Тақсимот
Айирбош-лаш
Истеъмол
Бозор
Бозор ишлаб чиқарувчилар ва истеъмолчилар, сотувчилар ва харидорлар ўртасида пул орқали айирбошлаш (олди-сотди) жараёнида бўладиган иқтисодий муносабатлар йиғиндисидир.
Бозорнинг асосий белгилари қуйидагилардан иборат:
- сотувчи ва харидорларнинг ўзаро келишуви, эквивалентлилик принципи асосида айирбошлаш;
- сотувчиларнинг харажатлари қопланиб, фойда олиши;
- тўловга лаёқатли бўлган харидорларнинг талабини қондириш ва рақобатчилик.
БОЗОР
Объекти
иқтисодий ресурслар
Товар ва хизматлар
пул ва унга тенглаштирилган молиявий активлардир.
Субъекти
Сотувчи ва сотиб олувчи
Уй хўжаликлари
Тадбиркорлик сектори
Давлат
Банк

• – бозор иқтисодиётининг фаолият қилишини тартибга солишни ва иқтисодий жараёнларни уйғунлаштиришни таъминлайдиган дастак ва воситалар.

Бозор механизми

• – айирбошлаш муносабатларига жалб қилинган иқтисодий фаолият натижалари ва иқтисодий ресурслар, товар, пул ва унга тенглаштирилган молиявий активлар.

Бозор объекти

• – айирбошлаш муносабатлари қатнашчиси.

Бозор субъекти
Бозорнинг асосий вазифаси ишлаб чиқарувчилар томонидан яратилган товар ва хизматларни, иқтисодий ресурсларни истеъмолчиларга етказиб беришдан иборатдир.
Бозор айирбошлаш категорияси бўлиб, ишлаб чиқаришнинг узлуксиз такрорланиб туришига ёрдам беради.