5-Маvzu: Aylanma va ilgarilanma harakatni o'zaro uzatish

4-mavzu:Aylana bo'ylab notekis harakat.Burchak tezlanish.Tangensial tezlanish

Aylana bo'ylab notekis harakat deb teng vaqtlar ichida teng bo'lmagan masofalarni bosib o'tgan yo'lga aytiladi.

Aylana bo'ylab harakatlanayotgan moddiy nuqtaning vaqt birligida burilish burchagiga burchak tezlik deyiladi.

Burchak tezlanish:Burchak tezlanishi deb burchak tezlikdan olingan birinchi tartibli hosiladek aniqlanadigan vector kattalikka aytiladi:

.

Burchak tezlanishning yo'nalishi burchak tezlik yotgan o`q bilan mos keladi. Tezlanish ortganda vektorlarining yo`nalishlari bir xil tezlanish kamayganda esa qarama-qarshi bo`ladi.

Burchak tezlanishning o`rtacha qiymati

=

ifoda yordamida topiladi.

Burchak tezlikning vaqt birligida o`zgarishiga burchak tezlanish deyiladi.

Tezlanishning tangensial tashkil etuvchisi ni chiziqli va burchak tezlik orasidagi bog`lanishdan foydalanib aniqlaymiz. Bu yerda aylananing radiusi R-o`zgarmas kattalikdir.

= =R =R

Shuningdek ,tezlanishning normal tashkil etuvchisi

= = =