5-Мавзу Ахборот хавфсизлиги муаммолари. Технологиянинг интеллектул мулк(ИМ) ҳуқуқига таъсири

5-Мавзу Ахборот хавфсизлиги муаммолари. Технологиянинг интеллектул мулк(ИМ) ҳуқуқига таъсири

ўзбекистон республикаси Адлия вазирлиги
тошкент давлат юридик университети
«Ҳуқуқий ахборот технологиялари» модули
Умумтаълим фанлар кафедраси
доцент в.б. Юнусова Минаввархон Сабировна

Дарс мақсади:

Махфий ахборот тушунчасини моҳиятини аниқлаш
Ахборотларни хавфсизлигини ҳимоя қилиш учун ишлатиладиган техник механизмларни
Махфий ахборотларни ҳимоя қилишнинг ҳуқуқий, ижтимоий ва бошқа механизмлар
Номақбул маълумотлар алмашинувини блокировка қилувчи технологиялар
1
2
3
4

“Махфийлик” (конфиденциаллик) нима?

Конфиденциаллик (от лат. Confidentia – ишонч) – ҳар қандай ахборотни ошкор қилиш ёки тарқалишини олдини олиш зарурати.
Конфиденциал ахборот – ошкор қилинмайдиган ахборот, Ишончли, махфий ахборот, сирга тенглаштирилган ва ошкор қилинмайдиган ахборот

Ҳар хил соҳалардаги ахборот махфийлиги

Интернетда махфийлик

Интернетда махфийликни бошқариш –энг қийин масала

Интернетда махфийлик

Аноним
Тахаллус
Анонимлик (греч.«номсиз») – бирор нарса ҳақида хабар (ёки далолатнома) уни ёзган (ёки қилган) шахснинг исмини кўрсатмасдан.
Псевдоним (греч. «ёлғон исм») – ҳақиқий номни алмаштирадиган тахмин қилинган ном, у ёки бу сабаб билан яширилиши керак.

Ахборотларнинг махфийлигини ҳимоя қилиш учун ишлатиладиган техник механизмлар

Ахборотлар махфийлигини ҳимоя қилиш учун бир неча механизмлар мавжуд:

• ахборотни рухсатсиз шахслардан яшириш мақсадида қайтар конверсия қилиш, ваколатли фойдаланувчиларга эса ундан фойдаланиш имкониятини бериш

Шифрлаш

• бу wеб-server томонидан юборилган ва фойдаланувчи компьютерида сақланадиган маълумотларнинг кичик бўлакларидир.

Cookie

• тўлов картаси саноат маълумотлар хавфсизлиги стандарти

PCI DSS

«Компьютер жиноятчилиги соҳаси тўғрисида»ги конвенция

Ноқонуний кириш
Ноқонуний ушлаб қолиш
Ахборотни ўзгартириш
Тизим фаолиятига таъсири
Қурилмалардан ноқонуний фойдаланиш

Қидирув тизимларни классификацияси

Fast Ethernet
IEEE 1394/USB
Fiber Channel
FDDI, X.25
Frame Relay
ATM
ISDN
ADSL
SONET
Компютер тармоқларида ахборотларни узатишнинг қуйидаги технологиялари мавжуд:

Ўз вазифаларини бажаришдан чалғиш

Машҳур ечимлар

• барча кераксиз веб-ресурсларни блоклаш учун мўлжалланган илова

Self-Control

• Google Chrome браузерини кенгайтириш

StayFocusd

• сайтларни блоклаш, турли функцияларга эга бўлган вақт кузатувчиси мавжуд

FocusMe

• бутун Internetдаги барча чалғитувчи веб-сайтлар ва иловалар блоклаш

Freedom для Mac или Windows

• ота-оналар назорати учун мўлжалланган

Интернет Цензор

• Профессионал ечим

Kerio Control

Вазифа: Компьютерингизни таҳлил қилинг. Унга қандай ҳимоя турлари ўрнатилган? Бу дарсда ўрганган усулларни ўрнатиб кўринг.