5. Ma’ruzalar bo’yicha nazariy o’quv materiallar. Сименар машгулотлари

25 – rasm.
Bu jarayonni qisqacha qarab chiqamiz:

1. 
   Gaz siqilgan 1 holatda bo’lsin. Bu holatda uning parametrlari P_1, V₁, T₁ bo’ladi. Silindr tubini isitkich bilan kontaktga keltiriladi. Gaz izotermik kengayish A₁ ishni bajarib, P₂, V₂, T₂ holatiga o’tadi. Gaz isitgichdan Q₁ issiqlik miqdorini oladi. (1 2)
   
2. 
   Gaz 2 holatgacha kengaygach, isitgich olib qo’yiladi va gazni 3 holatgacha adiabatic kengayishi ta’minlanadi. Endi uning parametrlari P₃, V₃, T₂ bo’ladi. 2 3 qismda gaz ichki energiya hisobiga adiabatik kengayish ishini bajaradi.
   
3. 
   Gaz 4 holatgacha izotermik siqiladi. Endi uning parametrlari P₄, V₄, T₂ bo’ladi. 3 4 qismda tashqi kuchlar gaz ustida A₂ ishni bajaradi. Bu holda gaz sovutgichga Q₂ issiqlik miqdorini beradi.
   
4. 
   Gaz 1 holatga kelguncha adiabatik siqiladi. Uning parametrlari yana P₁, V₁, T₁ bo’lib qoladi. 4 1 qismda adiabatik siqilish ishi bajariladi. Gazning ichki energiyasi oshadi.
   

Ideal issiqlik mashinasining foydali ish koeffisienti


(1)

Bu yerda T₁ – isitgichning, T₂ – sovutgichning temperaturasi. Real issiqlik mashinasining foydalish ish koeffisienti

Bu yerda Q₁ – gazning isitgichdan olgan, Q₂ – gazning sovutgichga bergan issiqlik miqdori.

Karno sikli quyidagini aniqladi.


.


Nazorat savollari:

1. 
   Ideal va real gazlarning farqi nimada?
   
2. 
   Real gazning holat tenglamasini tushuntiring?
   
3. 
   Termodinamika qonunlarini aytib bering?
   
4. 
   Karno siklini tushuntiring?