5-ma’ruza. Mexanik energiyaning saqlanish qonuni


- rasm. O‘zaro ta’sir tortishish va itarish kuchlarining zaryadlar orasidagi masofaga bog‘liqligi



Download 321,89 Kb.
bet6/6
Sana11.08.2021
Hajmi321,89 Kb.
#144546
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
bes 3 [57](1)I4

3- rasm. O‘zaro ta’sir tortishish va itarish kuchlarining zaryadlar orasidagi masofaga bog‘liqligi

Elektrostatik maydonning biror nuqtasidagi zaryadning potentsial energiyasini umumiy holda quyidagi ko‘rinishda yozish mumkin:



,

Bu ifodadan elektrostatik maydondagi q zaryadning potentsial energiyasi maydonni hosil qilgan qo‘zg‘almas q0 zaryadga ham bog‘liq bo‘lgani uchun zaryadlarning o‘zaro potentsial energiyasi ham deyiladi. Shunday qilib, ikki zaryadning o‘zaro potentsial energiyasi zaryadlar ko‘paytmasiga to‘g‘ri va oralaridagi masofaga teskari proportsionaldir. q zaryadning Wpotentsial energiyasi, elektrostatik maydondagi uning holatiga bog‘liq bo‘lgani uchun, elektrostatik maydonning nuqtalari energetik nuqtai nazardan potentsial deb ataluvchi skalyar kattalik bilan ifodalanadi.

Elektrostatik maydon biror nuqtasining potentsiali deb, maydonning shu nuqtasiga kiritilgan bir birlik musbat sinovchi zaryadga mos kelgan potentsial energiyaga miqdor jihatdan teng bo‘lgan fizik kattalikka aytiladi:

Shunday qilib, nuqtaviy zaryad hosil qilgan elektrostatik maydonning biror nuqtasidagi potentsiali zaryad miqdoriga to‘g‘ri va masofaga teskari proportsionaldir.

Elektrostatik maydon potentsiali, uning energetik tavsifi bo‘lgani uchun elektrostatik maydon kuchining zaryadni ko‘chirishda bajargan ishi, maydon potentsiallari ayirmasi bilan o‘zaro bog‘lanishga ega bo‘lishi kerak:

Maydonning ikki nuqtasi orasidagi potentsiallar ayirmasi quyidagiga tengdir:



Elektrostatik maydonning ikki nuqtasi orasidagi potentsiallar farqi deb, bir birlik musbat zaryadni 1-nuqtadan 2 – nuqtaga ko‘chirishda bajarilgan ishga miqdor jihatdan teng bo‘lgan fizik kattalikka aytiladi.

Agar bajarilgan ish quyidagicha bo‘lsa

elektr maydon kuchlanganligi potentsial bilan quyidagicha ifodalanadi:



Shunday qilib, elektrostatik maydonning kuchlanganligi deb kuch chizig‘ining uzunlik birligiga mos kelgan potentsial ayirmasiga

miqdor jihatdan teng bo‘lgan fizik kattalikka aytiladi.

Elektrostatik maydonning kuchlanganligini boshqacha ko‘rinishda yozish mumkin:



yoki


Potentsiallari bir xil bo‘lgan nuqtalarning geometrik o‘rniga ekvipotentsial sirtlar deyiladi.



Ekvipotentsial sirt uchun:


Download 321,89 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish