5-маъруза Мавзу: кенгайиш термометрлари. Суюқликли, дилатометрик ва биметалли термометрлар

7-маъруза Мавзу: Магнитоэлектрик милливольтметрлар. Потенциометрлар. Автоматик потенциометрлар.

Режа:

1.Милливольтметрлар ва уларнинг ишлаш принципи.

2.Потенциометрлар ва уларнинг тузилиши.

Милливольтметрлар ва уларнинг ишлаш принципи

Милливольтметр – магнитоэлектр ўлчаш асбоби бўлиб, уларнинг ишлаш принципи унинг қўзғалувчан рамкасидан ўтаётган токнинг ўзгармас магнит майдони билан ўзаро таъсирига асосланган.

Доимий магнит 1 нинг қутб учлари 2 ва таянч товоностлари 8 да айланадиган ўқларда жойланган ўзак 3 орасидаги ҳаво оралиғида рамка 5 бор. Рамканинг учлари ўқлар 7 га уланган рамкага кронштейн 9, стрелка 10 уланган. Стрелканинг учи шкала 11 бўйлаб силжийди. Рамка термопара занжирига уланганда спираль-пружина 6 орқали келадиган ток рамкадан ўтади.
7.1-расм. Милливольтметрнинг тузилиши.

Рамканинг чулғами орқали ток ўтганда ҳосил бўлган магнит майдони билан доимий магнит майдон ўртасидаги ўзаро таъсир натижасида айлантирувчи момент ҳосил бўлади, шу сабабли рамка стрелка 10 билан бирга айланади. Спираль 6 бу айланишга тескари таъсир қилади.

Рамканинг чулғами орқали ток ўтганда ҳосил бўлган магнит майдони билан доимий магнит майдон ўртасидаги ўзаро таъсир натижасида айлантирувчи момент ҳосил бўлади, шу сабабли рамка стрелка 10 билан бирга айланади. Спираль 6 бу айланишга тескари таъсир қилади.

Асбоб шкаласи °С да даражаланган. Рамкадан ўтаётган ток билан доимий магнит майдон орасидаги ўзаро таъсир туфайли пайдо бўлган ай­лантирувчи момент қуйидаги ифода орқали аниқланади:

Mайл – айлантирувчи момент; С1 – рамканинг геометрик ҳажми ва чулғамлари сони билан аниқланадиган доимий коэффициент, В – тирқишдаги магнит индукцияси; J - рамкадаги ток.

Айланишга тескари таъсир этувчи момент:

Айланишга тескари таъсир этувчи момент: