5 Маъруза: Маълумотнинг бутунлиги

2. Хэш – функциялардан фойдаланиш

• Қуйидаги ва ўзгарувчилар қуйидагича ҳосил қилинади:
• Бу ҳолда HMAC қуйидагича ҳисобланади:

•  

3. Очиқ калитли криптотизимдан фойдаланиш

• Очиқ калитли криптотизимлар ва хэш функциялар асосида ишловчи – электрон рақамли имзо тизимларидан фойдаланилади.
• “Электрон рақамли имзо (ЭРИ) — электрон ҳужжатдаги мазкур электрон ҳужжат ахборотини электрон рақамли имзонинг ёпиқ калитидан фойдаланган ҳолда махсус ўзгартириш натижасида ҳосил қилинган ҳамда электрон рақамли имзонинг очиқ калити ёрдамида электрон ҳужжатдаги ахборотда хатолик йўқлигини аниқлаш ва электрон рақамли имзо ёпиқ калитининг эгасини идентификация қилиш имкониятини берадиган имзо”.

ЭРИ

• Электрон рақамли имзо оддий қўлда қўйилувчи имзо каби;
• Фақат:
• электрон ҳужжатларда қўйилади;
• имзо қўйилган маълумотни бутунлигини таъминлайди;
• ва имзоловчини қўйилган имзодан бош тортмаслигини (рад этмаслигини) кафолатлайди.
• МАС тизимларида хэш қийматни қайта ҳисоблай олмаслик учун, матнга калит бириктирилган бўлса,
• ЭРИ тизимларида маълумотнинг хэш қиймати шахсий калити билан “шифрлаш” ланади ва ЭРИ ҳосил қилинади.
• Хабарни “дешифрлаш” учун (имзони текшириш учун) эса томоннинг очиқ калитини билишнинг ўзи етарли.

ЭРИ

• ЭРИни шакллантириш жараёни:
• хабар нинг хэш қиймати ҳисобланади: ;
• хэш қиймати фойдаланувчининг шахсий калити билан “шифрланади” (бу ҳақиқий шифрлаш эмас, шунчаки шахсий калит билан устига бирор амал бажаришдан иборат) ва имзо ҳосил қилинади;
• ҳосил қилинган имзо маълумотга бириктирилиб қабул қилувчига узатилади.
• ЭРИни текшириш жараёни:
• томондан хабарга қўйилган имзо ни текшириш талаб этилсин;
• учун томон дастлаб хабар ни хэш қийматини ҳисоблайди:
• томоннинг очиқ калити билан ни “дешифрлайди” (бу ҳақиқий дешифрлаш эмас, шунчаки очиқ калит билан устига бирор амал бажарган ҳолда тиклаш) ва ни ҳосил қилади;
• Агар икки хэш қийматлар () ўзаро тенг бўлса, ЭРИ тўғри деб топилади (демак хабар бутун).

•