5 Маъруза: Маълумотнинг бутунлиги



Download 0,8 Mb.
bet1/3
Sana13.12.2022
Hajmi0,8 Mb.
#885033
  1   2   3
Bog'liq
5 - маъруза

5 - Маъруза: Маълумотнинг бутунлиги


Маълумот тутуни мавжуд бўлган жойда бизнес олови мавжуд - Thomas Redman.
ХУДОЙҚУЛОВ ЗАРИФ ТЎРАҚУЛОВИЧ
КРИПТОЛОГИЯ кафедраси мудири, PhD.
Д бино, 2-қават, 201-хона, zarif.xudoyqulov@mail.ru
Телеграм канал: @CybersecurityCourse

Маълумот бутунлигини таъминлашнинг содда усули (2-маъруза)

  • Муаммо нимада?
    • Агар бузғунчи ҳам маълумотни ҳам унинг хэш қийматини алмаштириб қўйса, у ҳолда қабул қилувчи уни аниқлай олмайди.
    • Бу ҳолда хэш қиймат маълумот учун қўринишда ҳисобланади.
  • Бунинг ечими борми?
    • Ҳа.
  •  

Муаммонинг умумий ечими

  • Ушбу муаммони бартараф этувчи – хабарларни аутентификациялаш коди (message authentication code, MAC) тизимлари мавжуд бўлиб, унга кўра бирор махфий калит асосида маълумотнинг хэш қиймати ҳисобланади.

1. Симметрик блокли шифрлардан фойдаланиш

  • Блокли шифрлашнинг CBC режимида фойдаланиш натижасида олинган охирги шифрматн блоки очиқ матн учун МАС қиймати бўлади:
    • .
  •  
  • Бунинг учун ҳар иккала томонда ва ни бўлишининг ўзи етарли.
  • Ушбу катталикларга эга томонларгина мос МАС қийматини ҳисоблай олади.

2. Хэш – функциялардан фойдаланиш

  • маълумот бутунлигини текширишда ни ҳисоблаш усули заифлиги сабабли, калитни иштирокини таъминлаш зарур:
    • кўринишдами?
    • Ёки кўринишдами?
  • Ҳар иккала ҳолат ҳам ўринли бўлади. Бироқ, уларда жиддий хавфсизлик муаммоси мавжуд.
  • Бироқ, ларни комбинациясидан фойдаланиш мумкин.
  • Ушбу усулни – хэшланган МАС (hashed MAC ёки HMAC) деб аташади.
  •  

2. Хэш – функциялардан фойдаланиш

  • Хэш-функция:
    • хэш функциялар ҳам симметрик криптотизим;
    • симметрик блокли шифрлаш каби маълумотни хэшлашда блокларга ажратади.
    • Масалан, MD5, SHA1, Tiger хэш функциялари учун блок узунлиги 64 байтга ёки 512 битга тенг.
  • HMAC тизимида калит маълумотга қуйидагича бириктирилади:
    • Дастлаб хэш функциядаги блокнинг узунлиги байтларда аниқланади. Масалан. MD5 хэш фукнциясида блок узунлиги байтга тенг.
    • Олинган калит () узунлиги ҳам блок узунлигига олиб келинади. Бунда 3 та ҳолат бўлиши мумкин:
      • (1) агар калитнинг узунлиги 64 байтга тенг бўлса, ҳеч қандай ўзгариш амалга оширилмайди.
      • (2) агар калитнинг узунлиги 64 дан кичик бўлса, у ҳолда этмаган байтлар ўрни ноллар билан тўлдирилади.
      • (3) агар калит узунлиги блок узунлигидан катта бўлса, калит дастлаб хэшланади ва ҳосил бўлган хэш қийматнинг ўнг томонидан блок узунлигига етгунча ноллар билан тўлдирилади.
  •  

Download 0,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish