5-маъруза. Ахборот тизимлари ва тармоқлари, уларнинг архитектураси эволюцияси, компьютер графикаси ва мультимедиа тизимлари Ахборот тизимлари ҳақида тушунча. Ахборот тизимидан олдин «тизим нима?»

Икки ўлчовли графика. Икки ўлчовли (2D — ингл. two dimensions — «икки ўлчов») компьютер графика график ахборотни тақдим этилиши, ва ундан келиб чиқадиган тасвирларни қайта ишлаш алгоритмлари бўйича синфларга ажратилади Одатда компьютер графикани тасвирлашнинг фракталь тури бўлишига қарамай, векторли ва растрли (нем. Raster, лат. rastrum — «хаскаш» маъносини англатади) гуруҳларга ажратадилар.
В екторли графика – тасвирни геометрик соддаликлар йиғиндиси каби тақдим этади. Одатда соддаликлар сифатида нуқта тўғри чизиқ, айлана, тўғри тўртбурчак, умумий ҳолат учун қандайдир тартибли чизиқлар олинади. Объектларга баъзи атрибутлар, масалан, чизиқларнинг қалинлиги, тўлатиш ранги берилади. Расм соддаликлар йиғиндисини характерлайдиган координаталар, векторлар ва бошқа сонлар йиғиндиси сифатида сақланади. Вектор форматдаги тасвирлар муҳаррирлаш учун кенг йўл очиб беради. Тасвир ҳеч қандай йўқотишсиз масштабланиши, деформацияланиши, шунингдек векторли графикада растрдагига қараганда осонгина уч ўлчовликни имитация қилиниши мумкин.
Растрли расмни ўзгартирилганда бошланғич маълумотлар бўлиб, пикселлар йиғиндисининг тавсифи бўлиши мумкин, шунинг учун кичик сондаги пикселларни катта сондаги пикселларга алмаштириш, (ёки аксинча) муаммоси пайдо бўлади. Энг соддаси бир пикселни ўша рангдаги бир нечтаси билан алмаштириш услуби ҳисобланади. Ҳудди шунга ўҳшаш Adobe Photoshop дастурида масштаблаш амалга оширилади (бичизиқли ва  бикубик интерполяция).
Р астрли графика доимо икки ўлчовли массив (матрица) пиксели билан амал бажаради. Ҳар пикселга ёруғлик, ранг, ойдинлик қиймати – ёки бу қийматларнинг комбинацияси мос қўйилади. Ҳеч қандай йўқотишсиз, баъзи бир қисмлари умуман йўқолиб кетса ҳам растрли тасвирларни фақат кичиклаштириш мумкин.
Бу формат кўринишида ихтиёрий тасвир тақдим этилиши мумкин, лекин ушбу услуб камчиликларга: тасвирлар билан ишлаш учун катта хотира ҳажми зарурлиги, муҳаррирлашда йўқотишларни мавжудлигини киритиш мумкин..
Фрактал — алоҳида элементлари ота-оналик тузулишни насл қиладиган объект. Кичик масштабдаги элементларининг тавсифи сода алгоритм бўйича ҳижжалаб амалга ошгани учун, бундай оъектни фақат бир неча математик тенгламалар билан тавсифлаш мумкин .
Фракталлар ҳижжалаб тавсифлаш учун нисбатан кам хотира кетадиган тасвирларнинг бутун бир синфини тавсифлаш имкониятини беради. Бошқа томондан, фракталлар бу синфдан ташқаридаги тасвирларга қўлланилиши анча суст.