5-guruh p oila elementlari. Reja

5-GURUH P OILA ELEMENTLARI.

• 5-GURUH P OILA ELEMENTLARI.

REJA:

• REJA:
• I.KIRISH.
• II.ASOSIY QISM.
• 1.V A guruh elementlari haqida umumiy tafsif.
• 2.Azot.
• 3.Azotning vodorodli birikmalari.
• 4.Azotning kislorodli birikmalari.
• 5.Nitrat kislota va uning tuzlari.
• 6.Fosfor.
• 7.Fosforning oksidlari va kislotalari.
• 8.Mishyak, surma va vismut.
• 9.Surma.
• 10.Vismut.
• III.XULOSA.

V A guruh elementlari qatoriga azot, fosfor, mishyak, surma va vismut kiradi. Bu guruh elementlari atomining tashqi qavatida 5 tadan elektron bor. Ular 3 ta elektron biriktirishi va 5 ta elektron yo’qotishi mumkin. Shuning uchun bu elementlar +5,+3 va -3 oksidlanish darajasini namoyon etadi.

• V A guruh elementlari qatoriga azot, fosfor, mishyak, surma va vismut kiradi. Bu guruh elementlari atomining tashqi qavatida 5 tadan elektron bor. Ular 3 ta elektron biriktirishi va 5 ta elektron yo’qotishi mumkin. Shuning uchun bu elementlar +5,+3 va -3 oksidlanish darajasini namoyon etadi.
• Bu guruh elementlari metallmaslardir. Metallmaslik xossasi azot va fosforga xos. As, Sb va Bi metallmaslik xossalari bilan birgalikda metall xossalarini ham namoyon etib, metall xossa vismutga qarab kuchayadi.V A guruh elementlarining eng asosiy kattaliklari quyidagi 45-jadvalda keltirilgan.

* oq fosfor; **615 oS sublimasiyalanadi; *** suyuq azotga tegishli;

• * oq fosfor; **615 oS sublimasiyalanadi; *** suyuq azotga tegishli;
• **** kul rang mishyak uchun.
• Bu guruh elementlarining atom radiusi vismutga qarab ortadi, ionlanish energiyasi kamayadi.

Azot(Nitgenium). 1772 yil Rezerford tomonidan ochilgan, uni 1774 yil A. Lavuaze “Azot” deb atagan. Ko’p tarqalgan kimyoviy element. Azot yer shari atmosferasining asosiy qismini tashkil qiladi. U havoda hajm jihatdan 75,6 % dan 78,2 % gacha boradi. Havodagi azotning hissasi 75,53 % ni tashkil etsa, yer po’stlog’idagi miqdori (gidrosfera va atmosferani ham qo’shilganda) 0,04 % gacha boradi.

• Azot(Nitgenium). 1772 yil Rezerford tomonidan ochilgan, uni 1774 yil A. Lavuaze “Azot” deb atagan. Ko’p tarqalgan kimyoviy element. Azot yer shari atmosferasining asosiy qismini tashkil qiladi. U havoda hajm jihatdan 75,6 % dan 78,2 % gacha boradi. Havodagi azotning hissasi 75,53 % ni tashkil etsa, yer po’stlog’idagi miqdori (gidrosfera va atmosferani ham qo’shilganda) 0,04 % gacha boradi.