5-bo’lim. Suxbatlashish san’ati “G’iybatchi sizga boshqalar



Download 0,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/24
Sana29.04.2022
Hajmi0,92 Mb.
#592778
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24
Bog'liq
4-mavzu. Suhbatlashish san\'ati

IJTIMOIY MULOQOT
Ijtimoiy suhbat, shuningdek, chit-chat yoki kichik 
suhbat sifatida ham tanilgan ijtimoiy muhitni 
yaratishga harakat qiladi. Ziyofatda yoki ijtimoiy 
yig'ilishda suhbat g'oyalar yoki biron bir ma'noni 
yetkazishdan ko'ra, umumiy tuyg'ularni ochib beradi. 
So'zlar ramziy ma'noda, og'zaki ijtimoiy muloqot 
vositasi sifatida ishlatiladi. Ushbu ijtimoiy so'zlardan 
foydalanish fatik birlashma deb nomlanadi. 
Fatik muloqotda ishlatiladigan so'zlar va iboralar, masalan, "Siz bilan 
uchrashganimizdan xursand bo'ldim", "Xush keldingiz" yoki "Oilangiz qanday?" 
kabi hamjihatlik va do'stlik ifodasi va so'zlovchining ijtimoiy inson sifatida 
madaniyati va sezgirligining belgisi sifatida ta'riflanishi mumkin. Xayakava bu 
so‘zlarni, garchi so‘zlovchi ularni nazarda tutmasa ham, aytmaslik ijtimoiy xato 
 
Suhbatning mazmuni
va ijtimoiy maqsadini 
biling. 
 
Jimlikni qanday buzish 
va suhbatni boshlashni 
o'rganing.



deb hisoblanishini ta’kidlaydi. Psixologlarning so'zlariga ko'ra, “so'zlashuvning 
umumiyligi ijtimoiy suhbatning eng muhim elementidir”.
“Xayrli tong” kabi salomlashish va xayrlashishlar tongda kimgadir salom 
berish uchun; “Ehtiyot bo‘ling”, xayrlashishda omad tilash uchun ishlatiladi; yoki 
“Qanday endi”?, kimgadir yaxshiroq muloqot qilishda ishlatiladi, to'g'ridan-to'g'ri 
ma'noga ega emas va tabiatan fatikdir.
Bronislav Malinovskiyning fikriga ko'ra, fatik 
muloqot - bu so'z almashinuvi orqali yaqinlik rishtalari 
yaratiladigan nutq turi. Bu so'zlar ijtimoiy vazifani 
bajaradi va bu ularning asosiy maqsadidir, lekin ular 
na intellektual fikrlash natijasidir, na ular tinglovchida 
mulohaza uyg'otadi. Oksford inglizcha lug'ati fatik muloqotni shunday izohlaydi: 
"Ular [so'zlar] ma'lum bir ma'noni bildirish uchun emas, balki umumiy muloqot 
qilish uchun ishlatiladi. Misol uchun "Qandaysiz?" iborasi tinglovchining sog'lig'i 
haqida savol emas va "Ehtiyot bo'ling" - bu xavfdan ogohlantirish emas. Sukunatni 
buzish uchun fatik gaplar qo'llaniladi. Ularning maqsadi suhbatni boshlashdir. 
Suhbatning bunday turi biror fikrni muhokama qilishni maqsad qilmaydi. Buning 
o'rniga, suhbat odatda qisqa va umumiy tuyg'u haqida bo'ladi. To'liqroq muloqot 
kimdir bilan tanishish paytida qilingan kichik, jimlikni buzadigan so'zlardan 
boshlanishi mumkin. 
Chit-chat, kichik suhbat yoki fatik muloqot ko'rinishidagi ijtimoiy suhbat 
hech qanday qat'iy tartib yoki mavzuning ketma-ketligi bilan bog'liq emas. Uning 
tartibi va tabiati har ikki tomonning munosabatlarni o'rnatish istagi darajasiga 
bog'liq. Bir-biriga yaqin bo'lgan odamlar yaxshiroq tushunish va fikr almashish 
bosqichiga erishish maqsadi bilan gaplashadilar. Bunga kelishmovchiliklarga olib 
keladigan mavzulardan qochish orqali erishiladi. Har bir kelishuv nuqtasi bilan, 
qanchalik oddiy yoki ravshan bo'lsa, yangi tanishganda o’rtada tortinish yo'qoladi 
va do'stlik ehtimoli ortadi. Va nihoyat, yaqinroq suhbat umumiy didlar, va 
qarashlarni ochib berganda, do'stona suhbatga almashadi va haqiqiy ma'noda 
muloqot qilish mumkin bo'ladi. Shunday qilib, ijtimoiy suhbat psixologik jihatdan 
tuzilgan bo'lib, tasodifiy suhbatdan boshlanadi va do'stlik va hamkorlikni 
ifodalovchi haqiqiy muloqotga aylanadi.

Download 0,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish