5-6-Amaliy ish. Tizimda axborot oqimi tahlili. Axborot o’lchovi

Misol 2.

Talabaning tizimli tahlil fanidan referati 110 Kbayt hajmga ega. Uning har bir sahifasi 40 ta satr va har bir satr 64 belgidan iborat. Shuningdek, kodirovka bo’yicha bitta simvol 16 bit orqali kodlanadi. Referat necha sahifadan iborat?

Yechish:

1. 
   Referat hajmini bitlarga o’tkazamiz: 110 ∙ 1024 ∙ 8 = 110 ∙ 2¹⁰⁺³=110 ∙2¹³;
   
2. 
   Har bir sahifadagi belgilar sonini topamiz: 40 ∙ 64 = 5 ∙ 2³ ∙ 2⁶ = 5∙2⁹;
   
3. 
   Referat sahifalari sonini topamiz: (110 ∙2¹³):( 5∙2⁹):2⁴ = (22∙2⁴): 2⁴= 22.
   

Javob: 22 sahifa.

Misol 3. Mitingda 10 ta mashina ishtirok etmoqda. Maxsus moslama har bir avtomobilning marra chizig'iga o'tishini ro'yxatdan o'tkazadi, uning sonini har bir mashina uchun bir xil bo'lgan minimal bit sonidan foydalangan holda qayd etadi. Agar poyga ishtirok etayotgan 10 mashinadan atigi 7 tasi marraga yetib kelgan bo'lsa, qurilma tomonidan yozilgan xabarning axborot hajmi qancha?

Yechish: Ma'lumki, N bit bilan 2^N turli xil raqamlarni kodlash mumkin. 2^3 <10 <2^4 va bitlar soni har bir mashina uchun bir xil bo'lganligi sababli, 10 ta raqamning har birini yozib olish uchun 4 bit xotira kerak. Faqat 7 marraga yetib kelganligi sababli, xabarning ma'lumot hajmi 7⋅4 = 28 bit bo'ladi.

Javob: 28 bit.
Misol 4. Yorug'lik taxtasi lampochkalardan iborat. Har bir yorug'lik uchta holatning birida bo'lishi mumkin ("yoqilgan", "o'chirilgan" yoki "miltillovchi"). 18 xil signalni uzatish uchun taxtada eng kam qancha lampochka bo’lishu kerak?

Yechish: Ushbu muammoda alifboning kuchi uchta ("yoqilgan", "o'chirilgan" yoki "miltillovchi"). Kerakli signallar soni 18, shuning uchun 18 = 3N, N = 3.

Javob: Lampochka soni 3 ga teng.
Misol 5. 300 bitli ma'lumot 100 ta belgidan iborat. Alifbe qanchalik kuchli?

Yechish: 1. Bitta belgining vaznini aniqlaymiz: 300/100 = 3 bit.

2. Alfavitning quvvati (kuchi) quyidagi formula bilan aniqlanadi: 2^ 3 = 8.

Javob: alfavitning asosiy kuchi N = 8.