5-6-Amaliy ish. Tizimda axborot oqimi tahlili. Axborot o’lchovi

5-6-Amaliy ish. Tizimda axborot oqimi tahlili. Axborot o’lchovi

Axborot miqdorini aniqlashning turli xil masalalarini hal qilish uchun quyidagilarni yodda tutish lozim:

• 
  variantlar (yoki raqamlar) N sonining I variantlardan biri ega bo’lgan axborot miqdoriga nisbati
  

N=2^I

• 
  V xabarning umumiy ma'lumot hajmi xabardagi belgilar soni K ning har bir belgi uchun ma'lumot miqdori I ga ko'paytirilganiga teng
  

V=K*I

• 
  Teng ehtimolli hodisalar uchun Shennon formulasi:
  

I=log₂N

• 
  Agar alifbo quvvati (alifbodagi barcha simvol belgilar soni) М ga teng bo’lsa, N uzunlikdagi mumkin bo’lgan barcha “so’zlar” (belgilar ketma-ketligi) soni, K=M^N ga teng; ikkilik kodlash uchun (alifbo quvvati M-2 belgi) ushbu ma’lum bo’lgan formulani olamiz:
  

K=2^N

Ikkining darajalari N bit yordamida qancha variantni kodlash mumkinligini ko’rsatadi:

N bit	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
K variant	2	4	8	16	32	64	128	256	512	1024

1 bayt = 8 bit

1 Кbayt = 2¹⁰ bayt = 1024 bayt
1 Мbayt = 2¹⁰Kbayt = 1024 КKbayt

Axborot miqdorini hisoblashga doir masalalar

Misol 1.

Har bir belgi (simvol) 2 bayt bilan kodlanishini hisobga olgan holda, Unicode kodirovkasida yozilgan quyidagi xabarning hajmini hisoblang:

Kompyuter – axborotni qayta ishlovchi universal vosita.

Yechish:

Xabardagi belgilar sonini hisoblaymiz (bo’sh joylar ham hisoblanadi) – ular 56 ta;

Demak, 56 ∙ 2 bayt = 112 bayt; bit o’lchoviga o’tkazamiz:

112*8 = 896 bit.

Javob: 896 bit.