5 – mavzu: Tekislik. Tekislikni chizmada berilishi. Umumiy va xususiy vaziyatdagi tekisliklar. Tekislikning bosh chiziqlari. Reja

Profil proektsiyalovchi tekislik. Profil proektsiyalar tekisligiga 

perpendikulyar tekislik profil proektsiyalovchi tekislik deyiladi.  Bu tekislikning 

gorizontal P

H

  va frontal P

V

  izlari OX o`qiga parallel bo`ladi. P tekislikning, 

burchaklari profil proektsiyalovchi tekislikning H va V tekisliklar bilan hosil qilgan 

burchaklarning xaqiqiy qiymatiga teng bo`ladi. 

 

 

Proektsiyalar tekisliklariga parallel tekisliklar. Gorizontal tekislik. Gorizontal 

proektsiyalar tekisligiga parallel P tekislik gorizontal tekislik deyiladi.  Bu tekislik 

bir vaqtda V va W tekisliklariga perpendikulyar  bo`ladi. Tekislikning 

vaziyatini uning frontal P

v

 izi aniqlaydi. 

Frontal tekislik . Frontal proektsiyalar tekisligiga parallel P tekislik 

frontal tekislik deyiladi.  Bu tekislik bir vaqtda H va W tekisliklariga 

perpendikulyar bo`ladi. Tekislikning vaziyatini uning gorizontal P

H

  izi 

aniqlaydi.  

---

Profil tekislik. Profil proektsiyalar tekisligiga parallel P tekislik profil 

tekislik deyiladi.  Profil P tekislik bir vaqtda H gorizontal va V frontal 

proektsiyalar tekisliklariga perpendikulyar bo`ladi. Tekislikning fazoviy vaziyatini 

uning P gorizontal va P frontal izilari aniqlaydi

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                           

2

 Basant Agrawal, C.M.Agrawal “Engineering drawing” Tata McGraw-Hill Education Private Limited. New DELHI-

2008. 10.1 

---

Nazorat savollari 

 

1.Epyurda t

еkislik qanday usullar bilan bеriladi? 

2. Qanday t

еkislik umumiy vaziyatdagi tеkislik dеyiladi? 

3. T

еkislikning izi nima? 

4. Pro

еktsiyalovchi tеkislikning qanday xossalari bor? 

 

Adabiyotlar 

1.  R.Xorunov «Chizma geometriya kursi» Toshkent, O’qituvchi – 1997 

2.  Sh.Murodov, L.Xakimov va boshqalar «Chizma geometriya» Toshkent, 

Iqtisodmoliya - 2006 

3.  Ruziev E.I. va boshqalar “Muxandislik grafikasini o’qitish metodikasi”– Fan 

va texnika -2010 

4.  Sh.Murodov va boshqalar, Chizma geometriya – 2006, Iqtisodmoliya 

5.  G.Ya.Sodiqova, M.T.Nurullaeva “Chizma geometriya va muxandislik 

kompyuter grafikasi” fanidan ma’ruzalar matni, TKTI, 2009. 

Xorijiy adabiyotlar 

6.  Basant Agrawal, C.M.Agrawal “Engineering drawing” Tata McGraw-Hill 

Education Private Limited. New DELHI-2008. 

7.  Colin H Simmons, Dennis E Maguire “Manual of Engineering Drawing” 

Colin H. Simmons and Denis E. Maguire, Great Britain-2004. 

8.  K. Morling “Geometric and Engineering Drawing” Elsevier Ltd. Great 

Britain-2010. 

9.  George Young “Descriptive geometry”. Forgotten Books. Great Britain-

2013 

 

---

Document Outline

• Tekislikning izlari