5 – Mavzu. Personalning huquq va majburiyatlari

---

5 – Mavzu. PERSONALNING HUQUQ VA MAJBURIYATLARI 
5.1. Jamoa shartnomalari va kelishuvlari 
5.2. Mehnat shartnomalari 
Ijtimoiy sheriklik 
bozor iqtisodiyotiga xos bo’lgan ijtimoiy mehnat 
munosabatlarining alohida turi hisoblanib, u turli ijtimoiy guruhlar, 
bkrinchi navbatda ish beruvchilar va xodimlar asosiy manfaatlari eng 
maqbul nisbatini ta’minlashga yo’naltirilgandir. 
Bosh kelishuv. 
U ushbu jamoa kelishuvini imzolagan sub’ektlar 
tomonidan iqtisodiy siyosatni amalga oshirish umumiy tamoyillarini 
belgilaydi. O’zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksiga muvofiq 
Bosh kelishuv O’zbekiston Kasaba uyushmalari Federatsiyasi kengashi 
(xodimlarning boshqa vakillik organlari) va ish beruvchilarning 
respublika miqyosidagi birlashmalari o’rtasida, tomonlarning taklifiga 
ko’ra esa
Tarmoq 
kelishuvlari. 
Ular 
tarmoqni 
ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlantirishning asosiy yo’nalishlarini, mehnat shartlari va unga haq 
to’lashni, tarmoq xodimlarining (kasbdoshlar guruhlarining) ijtimoiy 
kafolatlarini belgilaydi.
Hududiy 
(mintaqaviy) 
kelishuvlar. 
Ular 
hududlarning 
xususiyatlari bilan bog’liq bo’lgan muayyan ijtimoiy-iqtisodiy 
muammolarni hal qilish shartlarini belgilaydi.
Jamoa shartnomasi 
ish beruvchi va xodimlar o’rtasidagi mehnat 
munosabatlariga oid o’zaro majburiyatlarini qamrab oladi.
Jamoa shartnomasi 
— korxonada ish beruvchi bilan xodimlar 
o’rtasidagi mehnatga oid, ijtimoiy-iqtisodiy va kasbga oid munosabatlarni 
tartibga soluvchi normativ hujjatdir. 
Jamoa kelishuvi 
— muayyan kasb, tarmoq, hudud xodimlari uchun 
mehnat shartnomalari, ish bilan ta’minlash va ijtimoiy kafolatlar belgilash 
borasidagi majburiyatlarni o’z ichiga oluvchi normativ hujjatdir.