5- мавзу: корхона фаолиятини режалаштириш ва башорат қилиш режа

Башоратнинг мақсади
- бозорга таъсир қилувчи омилларни, шу билан 
бирга, хўжаликнинг умумий аҳволи, тузилмавий силжишлар, инвестицион 
фаоллик, фан-техника тараққиётининг истеъмолчи ва ишлаб чиқарувчиларга 
таъсир 
кўрсатиши, 
анъанавий 
маҳсулотлардан 
ташқари 
корхонанинг 
барқарорлиги ва рақобатбардошлигига олиб келувчи «пионер» (янги) маҳсулот 
ишлаб чиқариш истиқболида юзага келиши мумкин бўлган ҳолатларини 
белгилашдадир. Корхоналар учун талабни прогнозлаштириш муҳим аҳамиятга 
эга бўлиб, у ишлаб чиқарилаётган маҳсулотлар тури ва миқдорининг 
ўзгаришини 
аввалдан 
аниқлаб 
беради. 
Умуман 
олганда, 
прогноз 
режалаштиришнинг илмий асосидир. 

---

5.2.Корхонада режалаштиришнинг услубий асослари,
тамойиллари ва вазифалари
 
Режалаштириш услубияти
– бу режаларни ишлаб чиқиш усуллари 
мажмуасидир. Ҳозирги кунда корхоналар ўз фаолиятини режалаштиришни 
мустақил равишда амалга оширадилар. Улар ўз фаолиятини режалаштиришда –
техник-иқтисодий ҳисоб-китоблар, прогрессив норма ва нормативлар, 
иқтисодий таҳлил, муқобил вариантларни танлашга асосланадилар. 
Режалаштиришнинг энг кўп тарқалган усуллари қаторига қуйидагиларни: 
баланс, норматив, иқтисодий-математик, статистик, омиллар бўйича, кўп 
вариантли ҳисоб-китоб усули кабиларни киритиш мумкин. Режаларнинг 
асосланганлик даражасини оширувчи ва уларни тезда амалга оширилишига 
хизмат қилувчи, шунингдек, таваккалчилик ва вужудга келиши мумкин бўлган 
талофатларни камайтирувчи усул энг самарали усул ҳисобланади. 
Ҳозирги пайтда 
баланс усули
нинг аҳамияти ошиб бормоқда. Ушбу усулнинг 
моҳияти, ўзаро алоқада бўлган кўрсаткичларни солиштириш билан 
ифодаланади. Баланс усули асосида корхонанинг ишлаб чиқариш воситалари, 
ишчи кучи, ишлаб чиқариш қувватига бўлган талаблари ва уларнинг манбалари 
аниқланади. Бундан келиб чиққан ҳолда